14 milyon İranlının hayatı tehlikede
Ortadoğu’nun en büyük gölü Urmiye, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. İran’ın kuzeybatısında yer alan beş bin 200 kilometrekarelik göl, son yıllarda yüzde 90 oranında kurudu.
İran’ın Batı Azerbaycan Eyaleti’nde Doğal Afet Sonuçlarıyla Mücadele Merkezi’nin Müdürü Amir Abbas Caferi, Urmiye gölünü kurtarma projesinin 2030’a kadar ekolojik dengeyi sağlamaması durumunda 14 milyon kişinin hayatı için tehlike oluşturacağını açıkladı. İranlı yetkili, daha önce göldeki suların 2023’e kadar eskiden oldukları seviyeye getirilmesi planlandığını, fakat oyuncu Leonardo DiCaprio’nun ve Japon çevre bilimcilerinin söz verdikleri kaynakların hala ödenmemesi nedeniyle hedefe ulaşılamadığını aktardı.
‘GÖLÜN KURUMASININ TEMEL NEDENİ, HALKIN SU İHTİYACININ GİDEREK ARTMASI’
İran Çevre Teşkilatı Kamu Departmanı Müdürü Muhammed Derviş, Sputnik’e verdiği demeçte gölün kurumasının başlıca nedeninin yerli halkın göl sularına ve bitişik arazilere giderek daha fazla ihtiyaç duymaya başlamasından kaynaklandığını belirtti. Derviş şöyle konuştu:
“Son yıllarda gölün kıyısındaki arazilerin tarım amaçlı kullanım alanı 320 binden 680 bin hektara çıkarıldı. 1 hektarın sulanması için 10 bin metreküp suya ihtiyaç var, gölün yükü 3,6 milyar metreküp oldu. Göle dökülen 14 nehirde 72 baraj kurduk. Tüm bunlar Urmiye gölünde su krizine yol açtı, elma bahçelerinde ve üzüm bağlarında çok fazla su tüketimi olduğu için gölün bir kısmı çöle dönüştü. Gölün bir kısmı hala kurumasa da, derinliği fazla olmadığı için kuruma hızlanmaya başladı. Bu yılki kuraklığın da büyük rolü oldu.”
Derviş, sözlerine şöyle devam etti: “Urmiye’nin eski haline dönmesinin sağlanması için 10 yıl içinde bahçeler kaldırılmalı ve gölün etrafındaki alan, eskiden olduğu gibi 300 bin hektara düşürülmeli. Komşularımız Azerbaycan, Nahçıvan, Ermenistan, Türkiye ve Irak ile birlikte yeni enerji kaynakları oluşturmaya başlamalıyız ve burada serbest ekonomi bölgesi oluşturmalıyız. Bölge kurulduktan ve insanlar oradan bir gelir sağladıktan sonra hükümet, gerçekleştirdikleri faaliyetlerin türünü değiştirmelerini, pancar yetiştirmeyi bırakıp hayvancılığa geçmelerini isteyebilir. Tüm bunlar gölün eski hale gelmesine katkı sağlar.”
İran Çevre Koruma Örgütü Başkan Yardımcısı Masoud Bagherzadeh Karimi, gölün kurtarılması için komşulardan yardım alınması gerektiğine dikkat çekti. Karimi, “Devlet ülkenin su havzalarındaki durumu kontrol altında tutmalı ve su sarfiyatının düşürülmesi için tedbir almalı. Bu özellikle Urmiye için geçerli. Genel olarak tarım, sanayi sektöründe, özel sektörde çok fazla su tüketiyoruz. Su rezervleri yüzde 40-60 oranında ekosistemin içinde kalmalı. Biz gereğinden fazlasını harcıyoruz, buna bir son vermeli. Göl kurursa çöl fırtınaları başlar ve giderek ilerler, bu nedenle komşulardan yardıma seviniriz. Japonya yardım ediyor, Avustralya da yakında katılacak. Almanya, Hollanda ve Türkiye ile işbirliği yapıyoruz. Uluslararası yasalar çerçevesinde her türlü yardımı selamlıyoruz” ifadelerini kullandı.