“300 yıllık arşiv var, ama Osmanlıca okuyan uzmanımız yok” – Cezayirli bilim adamı

Cezayir 2 Üniversitesi Doğu ve Slav dilleri bölümü başkanı Prof.Dr.Benafri Chakib, Yeniçağ‘a açıklamalarda bulundu.

Yeniçağ: Türkiye’de bulunmanızın amacı ne?

Chakib: Türkiye’de bulunmamızın ana nedeni Türkiye-Cezayir ilişkileri ve Osmanlı döneminde Cezayir’deki Türk varlığını tanıtma amacı taşımaktadır. Cezayir’de 300 yıl var olan Türk mirasının özünden ne kaldığını incelemeyi arzu ediyoruz.

Yeniçağ: Buna neden ihtiyaç duydunuz? Orada Türkiye’ye özlem mi hisettiniz?

Chakib: Bence en çok dikkat çeken ve önem verilen konu Osmanlı olmalı. Çünkü bizde kağıtlarda kalmış 14 kilometrelik arşiv belgesi mevcuttur. Çoğu belge Osmanlıca yazılmış. Ama maalesef Cezayir’de bu konuda uzmanlar bulunmuyor. Cezayir devleti 1980’li yıllarda böyle bir ihtiyaç duydu. Dedi ki, bu 300 yıllık Osmanlı döneminde halk nasıl yaşadı, müesseseler nasıl çalıştı? O zaman Türkiye”’ye yüksek lisans için öğrenciler gönderdi. Şimdi o dönemleri araştırarak kitap ve makaleler yayınlıyor, halka sunuyoruz.

Yeniçağ: Şimdiki geliş amacınız o çalışmaları devam ettirmek mi?

Chakib: Kesinlikle. Şu anda Cezayir ve Türkiye arasındaki ekonomik ve politik ilişkiler çok iyi gidiyor ve biz de geleceği derin bir şekilde o mirasımızın üzerine birlikte kurmak istiyoruz. 2003’te Cezayir’de iki tane Türkoloji bölümü açtık, şu anda 800 öğrencimiz var, Türkiye’den gelen okutmanlarımız sayesinde inşallah, iyi Türkologlar yetiştirmek ve Osmanlı döneminde ve hatta Osmanlı’dan önceki dönemi de araştırarak Türkiye-Cezayir ilişkilerinin geleceğinin tasarlanmasına katkıda bulunmak istiyoruz.

Yeniçağ: Bu konularda Cumhuriyet döneminde hiçbir şey yapılmamış mı?

Chakib: Cumhuriyet döneminde biz Fransız sömürgesi altındayken Türkiye’nin tutumu ne oldu? Maalesef, Türkiye Cezayir aleyhine oy kullandı ve halkımız bunu unutmadı, ilişkilerimiz yıprandı. Fakat o dönemde Türk halkının Cezayir tarafında olduğunu biliyoruz. Bazı belgeler ortaya çıktı. Mesela, Menderes döneminde Cezayir’e silah gönderildi fakat bunu halk bilmedi. Bunu bizim yetiştirdiğimiz akademisyenler tez olarak yazıp halka sunacaklar.

Yeniçağ: Bugün Cezayir üzerinde Avrupa’nın etkisi mi daha güçlü yoksa Türkiye’nin mi?

Chakib: Şöyle söyleyeceğim. Gizli ve görünmeyen bir Türk etkisi var, devam ediyor. Avrupa etkisi daha açık ve net gözüküyor. Coğrafi yönden de biz Batı’ya daha yakın olmamıza rağmen Müslüman bir halkı olan Cezayir’in başta Türkiye olmakla diğer Müslüman ülkelerle daha yakın ilişkiler kurmasına çalışıyoruz.