Azerbaycan Dışişleri: “Ermenistan sorumluluklarından kaçıyor”

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Uluslararası Adalet Divanı’nın kararına ilişkin açıklamasını yorumladı.

Bakanlık açıklamasında, “Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Uluslararası Adalet Divanı’nın kararına ilişkin açıklamaları mahkeme kararıyla ters orantılı olup, Ermenistan’ın bir kez daha hayallerini gerçekmiş gibi sunma çabasıdır.

Öncelikle şunu belirtelim ki, Başbakan Paşinyan’ın mahkemenin Laçın yolunun kapatıldığı iddiasını kayıt altına aldığı yönündeki yorumu, mahkemenin geçici tedbir kararı metniyle hiçbir şekilde örtüşmemekte ve kararda yolun kapatıldığından söz edilmemektedir.

Bir grup Azerbaycanlı çevreci aktivist tarafından Hankendi-Laçın yolunda düzenlenen gösterilerin ‘Azerbaycan hükümeti tarafından organize edildiği’ ve ‘Azerbaycan’ın doğal gaz, elektrik, internet vs. gibi hizmetlerin sağlanmasını engellediği’ şeklinde Ermenistan’ın iki ana iddiasının mahkeme tarafından reddedilmesini kabullenemeyen Başbakan’ın mahkemenin bu konudaki gerekçesini çarpıtmış olması esef verici.

Azerbaycan’ın Laçın yolundaki sorumlulukları konusunda yorum yapan Ermenistan Başbakanı, 10 Kasım 2020 tarihli üçlü bildirinin Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Laçın yoluyla ilgili her iki istikamette vatandaşların, araçların ve yük hareketlerinin güvenliğini garanti ettiği hükmünü hala doğru anlamamış görünüyor. Azerbaycan’ın Laçın yolunda hareketin güvenliğini garanti etmesi, yolun kötü amaçlar için kullanılması durumuna fırsat oluşturulması olarak anlaşılmamalı ve Azerbaycan tarafının buna izin vermeyeceği defalarca ifade edilmiştir.

Genel olarak, Uluslararası Adalet Divanı’nın Ermenistan’ın talebini kabul ettiği şeklindeki asılsız iddia ile ilgili şunu belirtmek isteriz ki, mahkemenin geçici talebi Ermenistan’ın talebiyle aynı değil ve mahkemenin kanaati Azerbaycan’ın ‘kesintisiz hareket sağlamak yerine…’ yerine ‘kendi yetkisinde olan bütün tedbirleri alması’ yönünde. Mahkeme, aynı zamanda Ermenistan’ın yol boyunca hareketin ‘serbest’ olması ve ‘bütün’ kişiler, yükler ve araçlar için geçişin sağlanması iddiasını da kabul etmemiştir. Mahkeme, böylece Azerbaycan’ın tutumuna ek destek vererek Laçın yolu ile hareketin Ermenistan’ın iddia ettiği gibi ‘serbest’, yani herhangi bir kontrol olmadan sağlanması yönündeki talebini reddetmiştir.

Mahkeme, kararında Azerbaycan’ın yetkileri dahilinde Laçın yolu boyunca hareket güvenliğini sağlamak için elinden gelen tüm adımları attığı ve atacağına dair, aynı zamanda 10 Kasım 2020 tarihli üçlü bildirinin şartlarını yerine getirmesi yönündeki çabalarını dikkate aldı.

Ermenistan Başbakanı’nın mahkemenin mayınlarla ilgili kararını çarpıtan açıklaması, Ermeni tarafının yine bu konudaki sorumluluktan kaçtığını gösteriyor. Halbuki mahkemedeki duruşmalar, Ermenistan’ın mayın üretmediği ve döşemediğine dair uluslararası kuruluşlara sunduğu raporların yalanlara dayandığını bir kez daha göstermiştir.

Karardan da anlaşılacağı üzere, Ermenistan tarafından mayın döşenmesinin geçici tedbirlerin uygulanma kapsamına uygun olmadığına dair önceki değerlendirmesinin yeniden gözden geçirilmemesi, esasa ilişkin bir karar değildir. Mahkemenin bu kararı, Ermenistan’ı Azerbaycan topraklarına mayın ve mayın tuzakları döşemesi, Laçın yolunu kötüye kullanarak Azerbaycan topraklarına 2021 yılında üretilen mayınları taşıması ve mayınlı alanlarla ilgili gerçek haritaların verilmemesi gibi yükümlülük ihlallerinden muaf tutmaz. Mahkemede mayın tehdidi konusunun ayrı değerlendirileceğini belirtmek isteriz.

Azerbaycan tarafı, Laçın yolunun kullanımının yasal ve şeffaf olması gerektiğini, yolun kötü amaçlar için kullanılmasına izin verilmemesi gerektiğini defalarca ifade etmiştir. Bu çabaların bir parçası olarak Azerbaycan, Laçın yolunun başında sınır kontrol noktası kurulması önerisinde bulundu. Bu öneri, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ihtilaf sonrası normalleşme sürecinde Laçın yoluna ilişkin şeffaf bir mekanizma ve güven artırıcı önlem olarak uluslararası ortaklar tarafından da olumlu karşılanmıştır. Ancak Ermenistan’ın bu öneriyi herhangi bir gerekçe göstermeden reddetmesi, Ermenistan’ın Laçın yolunda şeffaflıktan yana olmadığının ve suiistimalleri sürdürme niyetinin bir göstergesidir.” ifadelerine yer verildi.