Bolşevik Arşivleri Neden Açılmıyor?

99 sene önce olduğu gibi sosyalist devrimin 100.yılında da arşivler açılmayacak mı?

Rusya’nın en büyük medya grubu olan Kommersant Holding bünyesinde yayınlanan haftalık Ogonyok dergisinin son sayısında tarihçi-yazar Leonid Maksimenkov “Yüzyılın Devlet Sırrı” başlıklı yazı yazdı. Devlet arşivlerinde uzun süreli çalışmalar yapan Maksimenkov’un vardığı sonuç “Ekim devrimiyle ilgili önemli belgeler hala sır olarak kalmaktadır” – oldu.

“Herkes Rus devriminin sloganlarını hatırlamaktadır: “Fabrikalar – işçilere; Toprak – köylülere; Halklara – barış; Yönetim – Sovyetlere” . Ama biri daha vardı: Çarlık hükümetinin imzaladığı tüm gizli anlaşmaları yayınlama sözü. Ve biz bununla ilgili ne biliyoruz?”- diye sözlerine devam eden Leonid Maksimenkov, Sosyalist Devrimini takip eden günlerde Dışişlerinden sorumlu halk komiserliği müfettişi Nikolay Markin’in Şubat 1918’de “Çarlık Rusya’sı Dışişleri Bakanlığının gizli anlaşmalarını yayınlama girişimi”ne yasak getirilmesinin anlamlı olduğunu, yasak nedenin “Bolşevik yönetimin kendisinin de Almanlarla gizli anlaşma imzalamasıyla ilgili olduğu” tespit etmiştir.

Türkiye’yi de ilgilendiren “Emperyalizm Döneminde Uluslararası İlişkiler: Çarlık Ve Geçici Hükümet Arşivlerinde 1878-1917 Yıllarına Ait Belgeler” adlı kitabın yayıma hazırlanmasına yedi sene verilmesine rağmen “SSCB Bilimler Akademisi Tarih Araştırmaları Enstitüsünün il başkanı olmuş Ord.Prof.Dr.Nikolay Lukin’in önce tutuklanması daha sonraysa kurşuna dizilmesiyle sonuçlanan süreç sonrası kitabın yayınlanmasını da yasaklamıştır”- fikrine de yazıda yer verilmiştir. Tarihçi-yazar Maksimenkov, durumun “Dönem politikanın önemi büyüktü, zira Stalin de Hitler’le gizli anlaşmaya hazırlanıyordu, gizli diplomasinin kopyalanmasına hiçbir gerek yoktu”- sözleriyle genellemesini yapmıştır.

1920’li yılların başlarından gizli arşiv belgelerinin toplumla paylaşılmasına getirilen yasaklara dönem Bakanlar Kurulu üyelerinin de kendi aralarındaki mektuplaşmalarda değindiklerini ortaya koyan Leonid Maksimenkov, ilerleyen dönemlerde Çarlık Rusya’sı arşivlerinin en sıradan belgelerine bile yayın yasağı getirilmesinin anlaşılmaz olduğuna değinmiştir.

Ogonyok dergisindeki yazısında Leonid Maksimenkov arşiv belgelerine ulaşma yasağına bir dizi haklı eleştiriler getirerek şunu yazmıştır: “Nadejda Krupskaya (V.İ.Lenin’in eşi – Yeni Çağ) 78 sene önce vefat etmiştir. Tüm gizlilik süreleri dolalı çok oldu. Fakat onun En Yeni Dönem Rusya Devlet Arşivindeki özel dosyası kimseye verilmiyor. Rusya Arşivleri Genel müdürü ret sebebini şöyle açıklamaktadır : “N 125 F-3 numaralı ve 22.10.04 tarihli Federal yasa uyarınca güvenliklerine tehdit doğura bileceği, özel hayatıyla, kişisel ve aile hayatına ilgili olan sırlar taşıyabileceği için bu evraklara ulaşım sınırlandırılmıştır”

Sosyalist devriminin 100. yılında da devrimin arşiv belgelerinin toplumla paylaşılmasına getirilmiş yasağın hala devam etmesine ise Leonid Maksimenkov böylesine bir genel tespitle sert eleştiri yapmıştır:

“Geçmişi kim denetliyorsa, geleceği de o denetliyordur. Devrimin en büyük sırrıysa devrimin kendisi olarak kalmaya devam ediyor”.

Tr.Yeniçağ.Az