Azerbaycan’ın Ankara Büyükelçisi Dr. Reşad Memmedov, Türkiye-Azerbaycan ilişkileri, Azerbaycan-Ermenistan barış süreci ve Azerbaycan’da 7 Şubat’ta yapılacak erken cumhurbaşkanı seçimine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin “tarihinin en üst noktasına” ulaştığının altını çizen Memmedov, “Türkiye-Azerbaycan ilişkileri gelişmeye ve yeni boyutlar kazanmaya devam ediyor. Uluslararası hukuk tarafından tanınan tüm egemen topraklarını işgalden kurtaran Azerbaycan ile Cumhuriyet’in ikinci yüzyılına giren Türkiye arasında kardeşlik ilişkilerinin güçlenmesinin önünde hiçbir engel yoktur ve olamaz.” ifadelerini kullandı.
Memmedov, iki ülke ilişkilerine “yeni iş birliği alanlarının da” eklendiğine işaret ederek, “2021’de imzalanan Şuşa Beyannamesi ile ikili ilişkilerimiz stratejik müttefiklik düzeyine yükseldi. Dünyada eşi benzeri olmayan bu ilişkiler, Türk dünyasının tüm devletleri arasında kapsamlı entegrasyonun uygulanması için örnek teşkil etmektedir.” diye konuştu.
Farklı alanlarda iki ülke arasındaki iş birliği
İki ülkenin dış politikasının “koordineli şekilde devletlerin çıkarları” doğrultusunda ilerletildiğini vurgulayan Memmedov, “Ekonomik ilişkilerimiz güçleniyor, dış ticaret ciromuzun hacmi her geçen yıl artıyor. Azerbaycan’ın en çok yatırım yaptığı ülkelerin başında 21 milyar dolarla kardeş Türkiye geliyor.” dedi.
Memmedov, ülkesinin Türkiye ile olan ekonomik ilişkilerinin bölgenin ekonomik refahı açısından da önem teşkil ettiğine dikkati çekerek, “Ortak projelerimiz olan TAP ve TANAP, enerji çeşitlendirmesini sağlayarak Avrupa’nın enerji güvenliğine katkı sağlıyor. Bakü-Tiflis-Kars tarihi İpek Yolu’nun önemli bir parçasıdır.” şeklinde konuştu.
Ülkesinin coğrafi konumuna değinen Memmedov, “Avrupa ile Asya’nın kavşağında yer alan Azerbaycan’dan geçen enerji ve ulaşım koridorları, Türkiye üzerinden Avrupa’yı Orta Asya ve Çin’e bağlamaktadır.” ifadelerini kullandı.
Memmedov, Türkiye ile Azerbaycan’ın ikili ilişkilerinde kültürel iş birliğinin de önemli olduğuna işaret ederek, “Geçen yıl imzalanan ve halihazırda yürürlüğe girmiş olan kültür alanında iş birliği anlaşması, Azerbaycan ile Türkiye arasında kültürün çeşitli alanlarındaki iş birliğinin güçlendirilmesini öngörüyor.” dedi.
Büyükelçi Memmedov, 2024’te Azerbaycan Kültür Merkezi’nin Ankara’da faaliyete başlayacak olmasının değerli olduğunu belirterek, iki ülke arasında medya alanında birçok ortak proje ve eğitimin olduğunu ayrıca dezenformasyonla mücadele alanında iş birliği yapıldığını söyledi.
“Azerbaycan, Ermenistan ile barış görüşmelerinin başlatıcısıdır”
Azerbaycan ordusunun Karabağ’da gerçekleştirdiği antiterör operasyonuna değinen Memmedov, “Azerbaycan’ın Eylül 2023’te gerçekleştirdiği yerel terörle mücadele tedbirlerinin ardından Karabağ meselesi iki ülke arasında tamamen gündemden çıktı. Azerbaycan, Ermenistan ile barış görüşmelerinin başlatıcısıdır ve bir barış anlaşması imzalamakla ilgilenmektedir; biz sadece Ermenistan’ın uluslararası hukukun evrensel ilkelerine saygı duymasını bekliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Memmedov, Azerbaycan ile Ermenistan’ın Aralık 2023’te “tutuklu askeri personelin karşılıklı olarak serbest bırakılması” konusunda anlaşmayı da hatırlatarak, “Azerbaycan’ın Ermenistan’ın Doğu Avrupa Grubu’ndan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (COP) bürosu üyeliğine adaylığını desteklemesi ve Ermenistan’ın, Azerbaycan’ın COP29’a ev sahipliği yapma adaylığına verdiği destek olumlu gelişmelere işaret ediyor.” diye konuştu.
Azerbaycan ve Ermenistan sınır komisyonları arasında halihazırda 5 toplantı yapıldığını kaydeden Memmedov, “Azerbaycan elbette dostane arabuluculuklara kapısını kapatmıyor ama biz iki ülkenin doğrudan müzakere yapabilecek kapasitede olduğuna inanıyoruz.” ifadesini kullandı.
Memmedov, Ermenistan’la ilgili temel konulardan birinin bölgede ulaşım ve iletişim koridorlarının açılması olduğunu vurgulayarak, “Maalesef Ermenistan, Nahçıvan’ı Azerbaycan’ın batı bölgelerine bağlayan koridorun açılması yükümlülüğünü henüz yerine getirmiş değil. Biz bu yükümlülüğün yerine getirilmesini bekliyoruz. Ama beklemekle kalmıyoruz, şimdiden İran üzerinden Nahçıvan’a alternatif bir rota oluşturuyoruz.” ifadelerini kullandı.
Ermenistan’ın Batı Azerbaycanlıları yurtlarından zorla çıkartmaları konusuna da işaret eden Büyükelçi Memmedov, “Çözüm beklediğimiz konulardan biri de Ermenistan’ın etnik temizlik politikası sonucu Ermenistan’daki evlerinden sürülen Azerbaycanlıların onurlu şekilde geri dönüşlerinin sağlanmasıdır. Ermenistan Başbakanı’nın bu Azerbaycanlıları ülkesinin ‘ulusal güvenliğine tehdit’ olarak nitelendirmesini kesinlikle kabul etmiyoruz.” şeklinde konuştu.
Memmedov, Ermenistan’dan “sürülen” Azerbaycanlıları temsil eden Batı Azerbaycan Topluluğunun hedefinin barış içinde topraklarına dönmek olduğunu söyledi.
Arabuluculuk misyonunun “tarafsızlığına gölge düşüren bazı ülkelerin katılımı olmadan”, doğrudan müzakere yoluna işaret eden Memmedov, iki ülke arasında barışı sağlamanın bir yolunun bulunacağını düşündüğünü kaydetti.
“İlk defa seçimler Azerbaycan topraklarının tamamında yapılacaktır”
Memmedov, ülkesinde 7 Şubat’ta gerçekleştirilecek erken cumhurbaşkanı seçimi hakkında “7 Şubat’ta yapılacak seçimler Azerbaycan için tarihi bir olaydır. Azerbaycan 1991’de bağımsızlığına yeniden kavuştu ve o günden 2020’ye kadar Azerbaycan toprakları işgal altında bulunuyordu. Eylül 2020’de 44 gün süren Vatan Savaşı ve 19 Eylül 2023’te gerçekleştirilen yerel terörle mücadele tedbirleri sonucunda Azerbaycan, toprak bütünlüğünü tamamen tesis etti.” ifadelerini kullandı.
Azerbaycan’ın “egemen topraklarının tamamında” bayrağını dalgalandırdığının altını çizen Memmedov, “Zorla yerinden edilen kişiler işgalden kurtarılan topraklara geri dönüyor. Bağımsızlığımızın tarihinde ilk defa bu seçimler Azerbaycan topraklarının tamamında yapılacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Memmedov, seçimlerin “Azerbaycan tarihinde işgal döneminin kapanmasının ve yeni bir dönemin açılmasını simgelediğini” belirterek, seçimlerin hem ülkesinde hem de yurt dışında başarıyla gerçekleştirilmesini umduğunu kaydetti.
Yurt dışında yaşayan Azerbaycanlıların oylamaya katılabilmeleri için tüm tedbirlerin alındığını vurgulayan Memmedov, Türkiye’deki temsilciliklerde de seçim hazırlıklarının tamamlandığını söyledi.
Memmedov, Azerbaycan’ın Ankara Büyükelçiliğinde 2, İstanbul Başkonsolosluğunda 2 ve Kars Başkonsolosluğunda 1 adet olmak üzere toplam 5 seçim bölgesi oluşturulduğunu bildirdi.
Türkiye’deki Azerbaycan vatandaşlarının oy kullanma hakkını hayata geçirmenin en önemli görevlerinden biri olduğunu aktaran Memmedov, Türkiye’deki tüm Azerbaycanlıları seçimlere aktif olarak katılmaya ve oy kullanmaya davet etti.