Karabağ grubu Paşinyan`ı çıkmaza itiyor – Koçeryan kartı etrafında oyunlar…

Ermenistan`ın eski Başkanı Robert Koçeryan`ın beklenmediği halde serbest bırakılması ne demek ve bu, olayların sonraki gidişatını nasıl etkileyecek?

Birinci; Bu Karabağ grubunun gücünün göstergesi. Ermenistan`da Köçeryan`ın hapsini uzatacak bir hakim bulunamadı. Köçeryan`ın mahkemesini yürütmekten de en az 3 hakim vazgeçmişti. Mahkemiyi yürütecek son hakim ise Karabağ grubunun liderini serbest bırakmaya karar verdi. Çünkü bu hakim Koçeryan ve onun arkasındaki güçlerin şimdiki Başbakan Nikol Paşinyan`dan güçlü olduğunu düşünüyor ve hakim kendinin ve ailesinin geleceğini tehlikeye atmayarak böyle bir karar verdi. Sadece Koçeryan`ı serbest brakan hakim böyle düşünmüyor.

İkinci; Koçeryan`ın serbest bırakılması Rusya faktörünün Ermenistan`da ve Dağlık Karabağ`da gücünü ortaya koydu. Koçeryan`ın hapsi onun dostu – Rusya Başkanı Vladimir Putin`i rahatsız ediyordu. Putin bir kaç kez Paşimyan`a “benim dostumu serbest bırak” diye mesaj göndermişti. Paşinyan her defasında bu mesajı işitmemezlikten geliyordu. Fakat mahkeme bu mesajı dinledi ve Paşinyan`ın değil Rusya`nın çıkarlarını dikkate aldı. Bu anlamda Koçeryan`ın serbest bırakılması Putin`in Paşinyan üzerindeki zaferiydi.

Üçüncü; Koçeryan`ın serbest bırakılması Ermenistan`da Paşinyan`la Koçeryan arasındaki mücadelenin yeni ve gergin aşamaya geçeceğini gösteriyor. Koçeryan Karabağ grubunun esas figürü. O etrafına Paşinyan karşıtı kuvvetleri toplayacak. Koçeryan iki gücün – Moskova`nın ve Hankendi`ndeki bölücü grupların desteğine sırtını yaslamış. Fakat Paşinyan`ı hakimiyetten uzaklaştırmak için o daha bir gücü şekillendirmeli. Koçeryan Ermenistan içinde Paşınyan`a karşı muhalif siyasi ve askerileştirilmiş kuvvetlerin birliğini temin etmeli. Moskova ve Hankendi`nin desteğine güvenerek Koçeryan`ın Ermenistan içinde yeni muhalefet yaratacağını tahmin edebiliriz.

Dördüncü; Paşinyan-Koşeryan mücadelesi farklı ülkelerdeki ermeni lobisini de bölecek. Bir kısım Paşinyan`ı, diğer kısım Koçeryan`ı destekleyecek. Paşinyan bu durumda ermeni lobisinin meşhur yüzleri ile ilişkilerini güçlendirmeye çalışacak. Fakat Karabağ grubu da boş durmayacak, ermeni lobisi ile temaslarını genişletecek.
Beşinci; Moskova`nın Koçeryan`a sağladığı veya sağlayacağı destek Paşinyan`ı Batı`ya yönlendirebilir. Ancak bu paşinyan için tehlikeli. Çünkü kendi istmese de ülkesi Rusya`dan enerji ve askeri anlamda asılı. Rusya`nın İrevan`daki askeri üssündeki generallerin ve istihbarat servisinin Ermenistan ordusundaki dostları da az değil. Paşinyan sadece 1 yıldır hakimiyette ve bu 1 yılda orduda temizlik yapmamış. Bu sebepden de ordudaki generaller de ona karşı gelebilirler. Kreml Paşinyan`ın Batı`yla temaslarını izliyor ve izleyecek. Böylelikle Paşinyan etrafında halka gitgide küçülüyor.

Koçeryan`ın serbest bırakılması bu bir yılda Paşinyan`a en büyük darbeydi ve onun ilk büyük mağlubiyetiydi. Paşinyan durumdan çıkmak için insanları mahkeme karşısında itiraza seslemiş. Acayip bir durum. Paşinyan muhalefet lideri gibi insanları meydanlara sesldiği zaman bu anlaşılandı, çünkü o hakimiyeti devirmek istiyordu ve bunu başardı da. Fakat şimdi Paşinyan hakimiyetin başında ve onun insanları sokaklara çağırması Ermenistanda dengeleri yerinden oynatabilir. Buna rağmen Paşinyan bu yöntemi kullanmak mecburiyetinde kalmış. Fakat Karabağ grubu da kendi taraftarlarını harekete geçirebilir. Ermenistan`daki son olaylar Azerbaycan`da 1990`lı yıllardaki olayları hatırlatıyor. O zaman ermeni bölüceleri Rusya`nın desteği ile Azerbaycan`daki siyasi kaosu ve hakimiyet boşluğunu kullanarak topraklarımızı işgal ettiler. Şimdi biz de Ermenistan`daki ve Dağlık Karabağ`daki olayları dikkatle izleyerek yaranmış fırsatdan yararlanmaya çalışmalıyız.

Atlas Araştırmalar Merkezi

Çeviri: Agil Bekir