“Küresel tiyatro” da yeni oyuncu: sahneye Kazakistan çıkıyor

Suriye krizinin giderilmesine dair görüşmelerin yapılacağı mekân olarak seçilen Kazakistan yeni statü kazanma şansı elde etti.

Yeniçağ.Az’ın haberine göre, Petersburg’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşen Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev Suriye barış müzakerelerinin ülkesinde düzenlenmesine hazır olduğunu açıkladı.

Nazarbayev, Rusya ve Türkiye Cumhurbaşkanlarının Suriye’ye dair görüşmelerin bir sonraki aşamasının Kazakistan’da yapılması teklifini desteklediğini söyledi: “Kazakistan müzakerelerde yer alacak tarafları Astana’da kabul etmeye hazırdır. Dün sizinle, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile konuştuk. Bu konuda tavrımız aynıdır. Suriye konusu ile ilgili tarafların görüşmesi için gereken ortamı yaratacağız “. Hatırlatmak gerekirse, Suriye çözümüne dair görüşmelerin Kazakistan’da düzenlenmesi olasılığı konusunda Putin 16 Aralık tarihinde Japonya Başbakanı Sinzi Abo ile görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada işareti vermişti. Aslında, Kazakistan’ın Suriye krizinin çözümü sürecine katılmasına meselesi ilk kez geçen yıl gündeme gelmişti. 2015 yılının Nisan ayında Suriye’nin çeşitli muhalif grupları Cumhurbaşkanı Nazarbayev’e mektup göndererek, sorunun çözümüne yardımcı olmasını rica etmişti. Bundan sonra ise Kazakistan’ın Dışişleri Bakanı Yerlan İdrisov’a 2015 yılının Mayıs ve Ekim aylarında ülkesinin Suriye’de çatışma tarafları arasında arabuluculuk misyonunu gerçekleştirdiğini söylemişti. Bununla birlikte, Kazak Bakan kapalı kapılar arkasında yapılan görüşmelerde kimlerin yer aldığına dair açıklık getirmemişti. Fakat aradan geçen altı ay süresince Suriye “tiyatrosunda” manzara köklü biçimde değişti. Eğer 2015 yılının ilk yarısına kadar perişan hâle getirilmiş bu Ortadoğu ülkesinde süreçlere ABD başta olmak üzere Batı tarafından yön veriliyorsa da daha sonra bu rol Türkiye ile Rusya’ya geçti. Bu devletlerin Suriye’de askeri varlıklarını güçlendirmeleri ve bağımsız operasyonlar yapmaları da dâhil olmak üzere, İran’ın da katılımıyla krizin çözümüne ilişkin belli anlaşmaya gelmeleri, durumu değiştirdi. Böyle bir ortamda Suriye kriziyle ilgili görüşmelerin yeni mekânı olarak Kazakistan’ın öne çıkması hiç de tesadüfi değil. Burada birkaç etkenin payı mutlaka belirtilmelidir. İlk olarak, Suriye’deki süreçlerde aktif yer alan Türkiye, Rusya ve İran’ın Kazakistan ilişkilerinin iyi olması dikkate alınmalıdır. Kazakistan bağımsızlığını ilan ettiği 25 yıl boyunca adı geçen bu ülkelerle daima iyi ilişkiler içinde olmuş ve işbirliği yapmıştır. Bu bakımdan, dünyanın temel sorunu sayılan Suriye krizinin çözümü için görüşmelerin Astana’da yapılması teklifi bu 3 ülkenin Kazakistan’a güvendiğini gösteriyor. 24 Kasım 2015 tarihinde Türkiye’nin Rusya’ya ait askerî uçağı vurmasından sonra bu iki ülkenin bozulmuş ilişkilerinin yeniden kurulmasında Kazakistan’ın, onun lideri Nazarbayev’in özel hizmetleri asla inkâr edilemez. Ancak elbette ki, Suriye görüşmelerinin Astana’da yapılması girişimi sadece, Türkiye, Rusya ve İran’ın Kazakistan’a yaklaşımı ile sınırlı değildir. Kazakistan’ın eski Sovyet mekânında, bölgesel ve genel olarak, küresel konularda etkinliğini artırması resmî Astana’nın uluslararası nüfuzunu önemli ölçüde yükseltti. Aynı zamanda, Kazakistan’ın gelişme amaçlı stratejisini başarıyla hayata geçirmesi, ülkenin ekonomik performansının önemli ölçüde artması, provokasyonlara rağmen, dinî aşırılık eğilimlerinin zamanında bertaraf edilmesi bu ülkeyi Orta Asya’nın “istikrar ve gelişme kalesi”ne çevirmiştir. Öte yandan, Kazakistan’ın doğru planlanmış dış politikası ve Nursultan Nazarbayev’in özel nüfuzu sayesinde bu tür uluslararası tekliflerin beğeniyle karşılanmasına sebep oluyor. Bu nedenle, Kazakistan’ın küresel süreçlerde, onunla yakından-uzaktan alakası olmayan Suriye krizinin çözümünde rol almak isteği doğal sayılmalıdır.

Astana’da yapılacak Suriye görüşmeleri başarıyla sonuçlanacağı ve bu belalı ülkede, nihayet, istikrar sağlanacağı durumunda, Kazakistan Suriye’ye barış getiren bir ülke olarak tarihe ismini yazdırmış olacak. Görüşmelerde yer alacak tarafların tutumu bu olasılığın yüksek olduğunu gösteriyor.

yenicag.info