Aytek Yusifsoy
Bugün Doğuda ilk demokratik devletin- Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin kurucularından olan Mehmet Emin Resulzade’nin anım günü.
M.E.Resulzade 31 Ocak 1884 senesinde Bakü’nün Novhanı köyünde dünyaya göz açmıştır.
Azerbaycan’ın görkemli devlet adamı, düşünürü, dahi siyasetçisi ve yazarı, Azerbaycan siyasi göçünün liderlerinden biri olan Resulzade Azerbaycan Milli İstiklal haraketine önderlik etmiştir.
Onun “Bir kere yükselen bayrak, bir daha enmez” sözü 20. yüzyılda Azerbaycan hürriyetinin sloganı olmuştur.
Resulzade 1902’de 17 yaşındayken “Müslüman Gençlik Teşkilatı”nı yaratmıştır. Bu teşkilat 20. yüzyılda Rus sömürge rejiminin aleyhine gizlice mücadele eden ilk siyasi teşkilat olmuştur.
Resulzade 1911’de Müsavat Partisi’ne üye olarak kabul edilmiş, 4 yıl sonra Müsavat Partisi Merkez Konseyi’nin Başkanı seçilmiştir.
1917 yılının sonbaharındaysa Resulzade Rusya parlamentosunda Azerbaycan ve Türküstan milletvekili olarak seçilmiştir.
26 Mayıs 1918 senesinde Zakafkasiya seyminin faaliyeti iç çekişmeler yüzünden durduruldu. Aynı ayın 27de seymin Müslüman bölümüne dahil olan parti üyelerinin katılımıyla Azerbaycan Milli Konseyi yaratıldı. Oyların çoğunu alan Resulzade Başkan seçildi.
28 Mayıs 1918 senesinde ülkenin tüm radyo istasyonları ve gazeteleri Azerbaycan istiklaliyetinin ilanını dünyaya bildirdi. Fetelihan Hoyskinin başkanlığıyla Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin hükümeti kuruldu. Böylelikle Azerbaycan sadece Türk halkları içinde değil, hem de Doğuda ilk kez Cumhuriyet kurmuş devlet olarak tarihe geçti.
Bakü Devlet Üniversitesi de Resulzade’nin çalışmaları sonucunda açılmıştır. Konuyla ilgili olarak, Resulzade Azerbaycan Parlamentosunda birkaç kez konuşma yapmış ve üniversitenin açılmasını talep etmiştir.
Mehmet Emin Resulzade 6 Mart 1955 yılında Ankara’da hayatını kaybetmiştir.
Tr.Yeniçağ.Az
www.yenicag.info