Özbekistan ile Azerbaycan, ikili ilişkilerini müttefiklik düzeyine çıkardı
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, iki ülke arasındaki ikili ilişkileri müttefiklik düzeyine çıkaran anlaşmayı imzaladı.
Resmi ziyaret ile Özbekistan’a gelen Aliyev için Taşkent’teki “Aksaray” Cumhurbaşkanlığı Karargahı’nda resmi karşılama töreni düzenlendi.
İki ülke milli marşlarının okunduğu karşılama töreninin ardından cumhurbaşkanları baş başa görüşmelerde bulundu.
Cumhurbaşkanlarının başkanlığında düzenlenen Özbekistan ve Azerbaycan Devletlerarası Yüksek Konseyi ilk toplantısında iki ülke arasındaki stratejik ortaklık, çok taraflı işbirliğinin ilerletilmesi ve genişletilmesi konuları ele alındı.
Mirziyoyev, Aliyev’in ziyaretinin tarihi olduğunu nitelediği toplantıda, “Birkaç yılda Özbekistan-Azerbaycan ilişkilerini devletlerarası işbirliğinde en üst düzeye çıkarmayı başardık” dedi.
Çok taraflı işbirliğini teşvik etmek, zenginleştirmek ve ilerletmek için Devletlerarası Yüksek Konseyin ilk toplantısının yapıldığını hatırlatan Mirziyoyev, durumdan memnun olduğunu kaydetti.
Gelecek yıl Özbekistan ile Azerbaycan arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının 30’uncu yıl dönümünün kutlanacağını ifade eden Mirziyoyev, bu yıl dönümünü geniş çapta kutlamak için bir yıllık etkinlik programı, bakanlıklar arası diyalog ve işbirliği planını hazırlamayı teklif etti.
Mirziyoyev, ayrıca iki ülkenin önde gelen üniversitelerinin rektörlerinin düzenli toplantıları için bir mekanizma kurulmasını ve ortak medya forumlarının düzenlenmesini de önerdi.
“Bugün resmen müttefik olduk”
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev de Özbekistan’ın sadece bölgede değil dünya çapında siyasi nüfuzu yüksek bir ülke haline geldiğini ve durumdan hoşnut olduğunu söyledi.
Özbekistan’ı temsil eden sporcuların Paris 2024 Yaz Olimpiyatları’nda tarihi başarı elde ettiğini hatırlatan Aliyev, Özbek halkını kutladı.
Aliyev, Özbekistan’la imzaladıkları anlaşmaya değinerek, “Bugün resmen müttefik olduk. Aslında bunun tarihi bir an olduğuna katılıyorum. Müttefiklik anlaşması iki ülke tarafından imzalanabilen üst düzey uluslararası bir belgedir. Bugün Taşkent’te aslında ilişkilerimizin yeni faslını değil, yeni kitabını yazıyoruz. Bugün iki kardeş millet, iki bağımsız, güçlü, egemen, nüfuzlu devlet resmen müttefik oldu. Bu çok önemli bir dış politika adımıdır ve önümüzdeki yıllardaki ilişkilerimizi ve birçok durumda bölgesel siyaseti belirleyecektir.” dedi.
Bugün Orta Asya, Güney Kafkasya ve Hazar bölgelerinin tek bir jeopolitik bölgeye dönüştüğünü söyleyen Aliyev, “Bölgelerimizdeki olumlu süreçler Özbekistan ile Azerbaycan’ın etkin işbirliğine bağlıdır.” ifadelerini kullandı.
Aliyev, Özbekistan’ın Karabağ’daki işgalci rejimin bir zamanlar “başkent” olarak gördüğü Hankendi şehrinde hafif sanayi tesisi kuracağını belirterek, “Bu da halklarımızın kardeşliğinin, dostluğunun bir başka simgesidir. Gerek işgal sırasında gerekse 2. Karabağ Savaşı ve sonrasında Özbek halkının kardeşlik desteğini her zaman hissettik. Özbekistan, Cumhurbaşkanının inisiyatifiyle bize sadece manevi destek sağlamakla kalmayıp, kurtarılmış bölgelerin yeniden kurulmasında da bize yardımcı olan ilk ülkedir.” diye konuştu.
Özbekistan ile ekonomik ilişkilere de değinen Aliyev, “Azerbaycan-Özbekistan Ortak Yatırım Fonu’nun sermayesi artırılmalıdır. Kardeş ülkeler, müttefikler olarak emin adımlarla, omuz omuza yürüyoruz ve ilerlemeye devam edeceğiz.” ifadesini kullandı.
Müttefiklik İlişkileri Anlaşması imzalandı
Toplantıda 2025 yılının Özbekistan ile Azerbaycan arasında ekonomik işbirliği yılı ilan edilmesi ve öncelikli olarak 20 alanı kapsayan kapsamlı bir programın kabul edilmesi konusunda mutabakata varılırken, ayrıca ikili ticaret hacminin artırılması ve endüstriyel işbirliğinde yeni bir aşamaya geçilmesine yönelik görevler belirlendi.
Ulaşım, taşımacılık, enerji ve diğer altyapı projelerinin uygulanması yoluyla iki ülke arasındaki karşılıklı ilişkilerin güçlendirilmesinin önemini vurgulayan liderler ayrıca iki ülke arasında uçuş sayılarının artırılması, kara ve hava taşımacılığı prosedürlerinin kolaylaştırılması ve dijital çözümler getirilmesi konusunda mutabık kaldı.
Toplantıda ayrıca bölgelerarası ilişkilerin daha da geliştirilmesinin önemine dikkat çekilirken, iki ülkenin bölgelerinin endüstriyel potansiyelinin ve altyapısının geliştirilmesi amacıyla 2025 yılı için bölgeler arası işbirliği planının kabul edilmesi ve bir sonraki bölgesel forumun Kokand şehrinde düzenlenmesi kararlaştırıldı.
Toplantı sonunda varılan anlaşmaların zamanında ve kaliteli bir şekilde uygulanması amacıyla yol haritasının hazırlanması karara bağlandı.
Toplantının ardından Müttefiklik İlişkileri Anlaşması’nı imzalayan Mirziyoyev ve Aliyev, ayrıca Özbekistan-Azerbaycan Devletlerarası Yüksek Konseyi ilk toplantısının kararını kabul etti.
Toplantıda ayrıca iki ülke arasında vatandaşların haklarının korunması, iki ülke dışişleri bakanlıkları arasında 2025-2026 yıllarına yönelik işbirliği programı, ticari-ekonomik ve yatırım alanında işbirliğinin daha da genişletilmesine yönelik eylem planı, eğitim ve bilim alanında işbirliği protokolü, 2024-2026 yıllarında kültürel ve insani işbirliğine yönelik yol haritası, 2024-2026 yıllarına yönelik turizmde işbirliğine ilişkin eylem planı ile adalet ve içişleri bakanlıkları ve baro birlikleri ile iki ülke şehirleri arasında işbirliğine ilişkin anlaşmalar imzalandı.