“Somehi”ler – Gürcistan`ın altına yerleştirilmiş bomba

Rusya`nın Kaçar devletiyle 1826-1828 yılları aralığında yaptığı savaştan sonra ermenilerin Osmanlı ve şimdiki İran coğrafyasından Güney Kafkasya`ya, özellikle İrevan`a, çevre bölgelere göçürülmesine başlandı. Böylelikle de İrevan şehri ve çevre bölgelerin köklü ahalisi olan türklerin gittikçe Kuzey Azerbaycan vilayetlerine göçüne zemin hazırlandı.

Sovyetler Birliği`nin çöküşünden sonra arşivlerin açılması ile ermenilerin Kafkasya`ya göçürülmesini onaylayan çok sayda belgeler ortaya çıktı ve Azerbaycan Türklerinin 17. Ve 18. Yüzyıl tarihinin sahteleştirildiği bilindi.

Bu belgeler Rusya ve Sovyet tarihçilerinin ermenilere Kafkasya`nın “köklü halkı” statüsü kazandırmak için nasıl büyük çaba sarfettiklerinin göstergesi. Buna rağmen Azerbaycan türklerinin tarihini her adımda sahteleştiren rus tarihçileri gürcilerden farklı bir tutum sergilemişler. Ruslar işgalden sonra Azerbaycan türklerine karşı baskıcı sıyaset yürüterek onları kendi topraklarından sürgün etseler de onlar Ortodoks beraberliğini esas götürerek gürcilere dokunmuyordular.

Çar Rusya`sının çöküşünden sonra – 1918 yılının başlarından itibaren Orta Doğu ermenilerinin Borçalı, Tiflis, Abhazya bölgelerine yeni göçü başladı. Tiflis`te türk ve gürci mahalleleri yakınlığında yeni ermeni mahalleleri kuruldu. Ermenilerin yeni mahelleleri rus ordusunun askeri üslerine yakın yerlerde kuruluyordu. Burada asıl amaç askerlerin himayesi altında olmaktı. Fakat sonralar bu ermenilerin çoğunluğu ortodoksluğa geçerek kendilerine gürci isim ve soyisimleri götürerek “gönüllü asimilasyon”a uğradılar.

Sovyet hakimiyetinin ilk yıllarında Tiflis`te ve Gürcistan`ın başka arazilerinde yerleşen ermeniler artık kendi geleneklerinden vazgeçerek “gürcileşmiştiler”. Onlar hatta anket belgelerinde de kendilerini “gürci” gibi gösteriyorlardı. Bilgilere göre, şimdi “somehi” adlandırılan bu gürcileşmiş ermenilerin sayısının artık yarım milyona ulaştığı bildiriliyor. Onları gerçek gürcilerden ayırt etmek ise mümkün değil.

“Somehi”ler bir zamanlar Osmanlı İmparatorluğunda müslümanlığı kabul etmiş yahudilerle – “Şabtai”lerle karşılaştırılabilirler. Şabtailer Osmanlı imparatorluğunda kendilerine yer edindikten sonra Batı ülkelerinin İpmaratorluğu bölmek planlarının hayata geçirilmesi için çalışmışlar.

Şimdi de Gürcistan`da “somehi”ler aynı yolu izliyorlar. Onlar gürcilerin ülkenin sosyal-siyasi ve kültürel hayatındaki etkisini azaltarak ermeni bölücü planlarını uygulamaktalar. Bu yönden baktığımızda “somehi”ler gerçekten de Gürcistan`ın altına yerleştirilmiş bomba gibiler.

Ha bu arada Azerbaycan ve Gürcistan arasında son zamanlar yaranan bazı anlaşmazlıkların, özellikle de Keçikçidağ etrafındaki gerginliğin yaranmasında “somehi”lerin elinin olduğu söyleniyor. Bu yüzden de her iki devletin politikacıları ve aydınları “somehi” sabotajlarına karşı birlikte mücadele vermeliler.

Kafkas Ömerov

Çeviri: Agil Bekir