Türkiye yatırımlarınız için ideal bir limandır
Türkiye’de gayrimenkul pasif gelir için mükemmel bir çözümdür.
Avrupa ve Rusya’daki ağırlaşan durum nedeniyle Türkiye’deki göç akışı yoğunlaştı: örneğin, 2022 yılının ilk yarısında, zor zamanları atlatmak için yurtdışına taşınan Ruslar tarafından yaklaşık 1.500 konut satın alındı.
Ukrayna ve Beyaz Rusya’nın zengin sakinleri tarafından telaş yaratılıyor. Yüksek enerji, gıda, yakıt ve gaz fiyatları nedeniyle Avrupalılar, küresel kriz döneminde Türkiye’nin nispeten ucuz konutlarını sığınak olarak görüyorlar.
İstanbul’daki Rus emlak ajansı Real East’in kurucusu, yatırım ve inşaat sektöründe uzman olan Zamir Kuliev ile birlikte Türk emlak piyasasının avantajlarını, risklerini ve özelliklerini tartışıyoruz.
Türk Ekonomik Mucizesi
Ekonomi üzerine hiçbir ders kitabı, ülkenin para biriminin düştüğü ve GSYİH’nın büyüdüğü ekonomik fenomenini açıklayamaz. Enflasyon şimdi neredeyse %80’e ulaştı ve lira fiyatta keskin bir düşüş gösterdi. Bu şartlar altında diğer ülkeler düşüşe geçti ama Türkiye ekonomisi dengede kalmaya devam ediyor.
Türkiye hükümetinin kriz yönetimi
2021 döviz krizi genellikle Recep Tayyip Erdoğan’ın karışık para politikası ile ilişkilendiriliyor. Geçen yılın Ağustos ayında enflasyon %20 seviyesine ulaştı. Bu süre zarfında ülke yönetimi anahtar oranı %19’dan %14’e düşürdü. Kışın enflasyon %36’ya ulaştı, ama anahtar oran değişmedi. Daha sonra daha derin jeopolitik süreçler, yaptırımlar ve hammaddeler piyasasındaki tektonik kaymalar 2022 Nisan’ına kadar enflasyonun %70’e yükselmesine neden oldu. Ama unutmamalıyız ki, küresel kriz burada ikinci sırada.
Türkiye son üç yıldaki krizlerle nasıl başa çıktı?
Ukrayna’daki askeri eylemler ve 2020’deki koronavirüs salgını ulusal ekonomileri önemli ölçüde zayıflattı. Bu kriz çok uzun zaman önce küresel bir kriz haline gelmesine rağmen, bazı ülkeler bu krize çok az girdi. Örneğin, 2020’de Türkiye GSYİH’nın artış gösterdiği az sayıdaki ülkeden biri oldu ve 2021’de artış 11 puan daha devam etti.
Sanayide de iyi üretim oranları gösterdi, artış yılda yaklaşık %9 oldu. Şimdi Türkiye, nominal GSYİH’si en yüksek yirmi ülke arasında yer alıyor.
Türkiye dünya ticaretinin yeni merkezi
Batı ve Doğu’nun güçlü jeopolitik çatışması karşısında, Avrupa ticareti Asya ve Çin’deki varlık düzeyini düşürüyor. Lojistik zincirleri yeniden yapılandırılıyor ve Türkiye’nin konumu sayesinde yeni ticaret merkezi haline geliyor. Doğu ve Batı’nın kesiştiği noktadan çok sayıda ticaret yolu geçiyor, ve bu da ülke ekonomisini gümrük vergilerinden ve mal taşımacılığından gelen sürekli finans akışı ile teşvik ediyor.
Batılı markaların Türk pazarına yeniden odaklanmaları, Türkiye’de ticaret yaparken aldıkları faydaları da teşvik ediyor. Avrupa’ya olan yakınlığı nedeniyle, malları oraya teslim etmek Çin’e ve Asya’daki diğer ülkelere göre daha ucuzdur. Hükümet ayrıca Avrupa’dan tedarikçileri farklı ekonomik araçlarla teşvik ediyor. Yabancı şirketler nakliye masraflarını azaltmak için tedarik zincirlerini çeşitlendiriyorlar. Türkiye Çin pazarına alternatif olarak görülüyor. Örneğin, geçen yıl IKEA ticaret grubu, Asya’daki mobilya fabrikalarının bir kısmını Türkiye’ye taşımak niyetinde olduğunu açıkladı ve şuan Hugo Boss giyim şirketi İzmir’de üretim kapasitesini artırmak üzere.
Komşular Türkiye’ye destek olmaya hazır. Örneğin, Doha’daki bir toplantıda, Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman Al Tanı, ekonomik sıkıntıları nedeniyle Türkiye ekonomisine yatırım yapmaya hazır olduğunu ifade etti. Devletin uluslararası politikası, komşu ülkelerle ilişkilerini sürdürmeye ve güçlendirmeye yöneliktir. Uluslararası etkinliklerin düzenlenmesi ve uluslararası anlaşmaların imzalanması, Türkiye’nin savaşan ülkelerin müzakerelerinde arabulucu olarak rolü – tüm bunlar ülkedeki yüksek döviz ve turist akışını etkiledi.
İhtiyaç duyulan turizm yeri
Turizm pazarı her zaman Türkiye devlet bütçesinin önemli bir kaynağı olmuştur. Şimdi 2020 yılına göre tatil yapanların sayısı iki kat arttı ve bu da GSYİH’nın artışı ile ilgili olumlu bir öngörü sağlıyor. Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın istatistiklerine göre, 2022 yılının ilk yarısında Rusya’dan neredeyse 16,5 milyon turist ülkeye geldi. 2019’un aynı dönemiyle karşılaştırıldığında, turizm akışı sadece %10 azaldı. Şu ana kadar Türkiye, koronavirüs kısıtlamaları sırasında kayıplarının %40’ını telafi etti. Niş eğilimleri devam ederse, yıl sonuna kadar ülke kriz öncesi seviyesine geri döner (veya yaklaşır).
Yüksek üretim kapasitesi
Dünya pazarında Türkiye’den tarım ürünleri, ev aletleri, tekstil ürünleri, inşaat malzemeleri çok değerlidir. Bu, ülkedeki yüksek teknoloji endüstrilerinin gelişimini teşvik eder. Endüstrinin gelir kaynağı olan ve turistleri çekmenin bir yolu olan çevreye zarar vermemesi için işletmelerin çevre dostu olmasına vurgu yapılmaktadır.
Gemi inşaatı aktif olarak gelişiyor, Rus ve Avrupalı müşteriler tarafından Türk tersanelerine talep yaratılıyor.
Halkın ekonomik süreçlere dahil edilmesi
Türkiye ekonomisinin büyümesi, malların fiyatlarının yükselmesi öncesi mağazalarda büyük miktarda mal satın alan ev halkının yüksek tüketim seviyesi ile ilişkilendirilebilir.
Şimdi büyük işletmeler aktif olarak genişliyor, küçük ve orta işletmelerin payı artıyor. Nüfusun potansiyeli yüksek, yarısından fazlası piyasa süreçlerine aktif olarak katılıyor. Sonuç olarak, vergilerle birlikte, devlet oldukça büyük miktarda fon alıyor ve piyasalar ürünlerle dolmaya devam ediyor. Erdoğan’ın şüpheli ekonomik stratejisine rağmen, GSYİH büyümeye devam ediyor ve nüfusun ihtiyaçlarını pazarda karşılama yeteneği var.
Türkiye’de gayrimenkullerden nasıl para kazanıyorlar?
Gayrimenkul geliştirme projelerine yatırım yapmak, Türkiye’deki gayrimenkullerden para kazanmanın en uygun maliyetli yollarından biri olarak kabul edilmektedir. İkincil konut sahiplerine fazla ödeme yapmamak için, binanın yapım aşamasında mülk satın almayı düşünebilirsiniz. Bu, konutların kiralanması veya daha yüksek bir fiyata daha fazla satılması yoluyla pasif bir kazanç kaynağı haline gelebilir.
Türkiye’de hangi gayrimenkul satın alınabilir?
Yaklaşık 10 yıl önce, Türkiye’deki ilk ev piyasasındaki teklifin temel hacmi, modern Rusya’nın yeni binalarını anımsatan geliştirme projeleriydi. Genellikle yüksek, çoğunlukla panel tipinde olan evlerden oluşan konut kompleksleridir. O sırada Türkiye, Rusya Federasyonu ve BDT’den gelen turistler için popüler bir yerdi ve özel olarak varlıklı insanlar için konut satın almak çok önemliydi. Satın alınan villalar ve penthouselar büyük ölçekli partiler için bir yer haline geldi, orada lüks oteller ve restoranlar kuruldu.
Artık Türk gayrimenkulleri, halka açık olan sermayeyi korumak için etkili bir araç haline geldi. Pazar trendi değişiyor: Aynı tip kutu evler yerine, mimari tasarımın önemsizliği ile şaşırtan yeni binalar ortaya çıkıyor.
Dairelerin onarımı yüksek kalite standartlarına göre geliştirmeciler tarafından gerçekleştirilir, birçok binada profesyonel tasarımcılar çalışır. Camlama sırasında, geliştirmeciler alüminyum profillerden sağlam cam paketleri ve çeşitli dekoratif eklemelerle sağlam metal kapılar kullanır. Bazı binalarda zırhlı kapılar yerleştirilir
Kazı aşamasında mülk satın aldıysanız, kendi dairenizin projesinin geliştirilmesine doğrudan katılma, tasarım ve yerleşim gerekliliklerini sunma hakkınız vardır. Çoğu zaman, geliştirmeci, bir binanın son maliyetine sadece duvarların yapımında değil, aynı zamanda tüm odaların eksiksiz tasarımına, dairede bir atmosfer ve stil yaratmaya, mobilya ile temin etmeye de dahil olur.
Kazı aşamasında mülk satın almanın avantajları ve dezavantajları
Türkiye mevzuatı, inşaatçının nesneyi zamanında teslim etmesi en karlı olacak şekilde düzenlenmiştir. Bu, alıcı için belirli garantiler yaratır ve birincil emlak piyasasının tartışılmaz bir avantajıdır.
Bu yatırımın faydaları ayrıca şunları içerir:
Teklifin maksimum çeşitliliği. En iyi seçenekler teslimiyet aşamasında satın alınmış olur, kalanlardan seçim yapmamak için evin inşa başlangıcında daire seçmelisiniz.
Evinizi ihtiyaçlarınıza ve isteklerinize göre “özelleştirme” yeteneği. Hafriyat aşamasında ev satın alırken, evin planını önceden düşünerek, duvarların yerini ve istediğiniz dekorları seçebilirsiniz.
Büyük tasarruf. Bir ev inşa edilirken, içindeki dairelerin maliyeti ortalama %30 artar. Eğer evinizi önceden satın alırsanız, piyasa fiyatının çok altında kaliteli konut elde edersiniz.
Satın alma için ödeme kolaylığı. Genellikle, bir inşaatçıdan daire satın alırken, önce maliyetin %50’si ödenir, geri kalan miktar nesnenin tesliminde verilir.
İşlemlerin şeffaflığı. Kadastro Dairesi tüm konutların sıkı kontrolünü sağlar, her mülk sahibi sertifikayı özel bir kuruluşta onaylar ve dolandırıcıların bir belgeyi taklit etmesini önleyen sicile girilir. Sözleşmelerin imzalanması video kaydı altında gerçekleştirilir.
Zengin avantajlara rağmen, yatırımın dezavantajları ve riskleri vardır:
Hileli planlarla karşılaşma olasılığı. Türkiye’nin “altın” kare görüntüleri, var olmayan nesneleri satan ve konut sahipliğini belgeleyen suç unsurlarını cezbetmektedir. Bu nedenle, yalnızca uzun süredir piyasada bulunan profesyonel ajanslara başvurmak gerekir.
Yatırım süresi. İnşaat süreci 12 ile 36 ay arasında değişir. Real East uzman ekibi, Kadastro Dairesi’ndeki tüm sözleşmeleri gözden geçirerek hileli planların üstesinden gelinebileceğinden emindir. Bunu yapmak için, doğrudan devlet kurumlarıyla çalışan piyasa uzmanlarıyla iletişime geçmeniz gerekir.
Türkiye’de yatırım ve inşaat sektörü
Gayrimenkul geliştirme projelerine yatırım yapmak, Türkiye’deki gayrimenkullerden para kazanmanın en uygun maliyetli yollarından biri olarak kabul edilmektedir. Şimdi, dünyanın birçok ülkesinde kriz ivme kazanırken, banka mevduatları ve hisse satın alma artık değer kaybına karşı etkili koruma sağlamamaktadır: enflasyon mevduat oranını aşabilir ve borsada, sermayenizi büyük ölçüde azaltabilecek tektonik değişimler yaşanabilir. Ayrıca, bazı büyük şirketler temettü ödemeyi durdurur ve bu da yatırımınızın karlılığını etkiler. İstanbul’da ‘’Real East’’Rus emlak ofisinin kurucusu, yatırım ve inşaat işinde uzman Zamir Kuliev, zor zamanlarda bütçenizi nasıl koruyacağınızı, yatırım için doğru nesneyi nasıl seçeceğinizi ve neden kazı aşamasında ona daha yakından bakmanız gerektiğini anlatıyor.
Türk konutlarının özellikleri
Yaklaşık 10 yıl önce, Türkiye’de inşaat pazarının temel bölümü, modern Rusya’nın tipik yapılarını anımsatan geliştirme projeleriydi: yüksek katlı binalardan oluşan konut kompleksleri. O zamanlar Türkiye, Rusya Federasyonu ve BDT’den gelen turistlerin gözdesiydi ve ev satın almak bir ayrıcalıktı. Villalar lüks otel ve restoran olarak kullanılıyordu.
Türkiye’deki gayrimenkul, sermayeyi korumak için etkili bir araç haline geldi. Mimarlık tasarımı ile etkileyicidir ve konutu gerçekten seçkin kılan birçok ek detay içerir:
– kapalı, açık, çocuk havuzları;
– masaj salonları içeren spa alanları, saunalar, hamamlar, jakuziler;
– kapalı bahçe;
– spor ve yoga alanları, spor salonları;
– barbekü alanları ve çardaklar;
– otoparklar;
– 24 saat güvenlik koruması;
– tüm bölgede güvenlik kameraların olması.
Dairelerin onarımı yüksek kalite standartlarına göre geliştirmeciler tarafından gerçekleştirilir, birçok binada profesyonel tasarımcılar çalışır. Camlama sırasında, geliştirmeciler alüminyum profillerden sağlam cam paketleri ve çeşitli dekoratif eklemelerle sağlam metal kapılar kullanır. Bazı binalarda zırhlı kapılar yerleştirilir.
Çoğu zaman, geliştirmeci, bir binanın son maliyetine sadece duvarların yapımı değil, aynı zamanda tüm odaların eksiksiz tasarımına, dairede bir atmosfer ve stil yaratmaya, mobilya ile temin etmeye de dahil olur.
Kazı aşamasında konut yatırımları: kararın artıları ve eksileri
Türkiye’de gayrimenkul yatırımı, henüz inşaatın ilk aşamalarındayken kazançlı bir yoldur, ancak bazı risklerden yoksun değildir. Onları daha ayrıntılı olarak ele alalım. Bu yatırımın avantajlarından biri, büyük bir tedarik hacmi. Nesnenin teslim edilme aşamasında, en iyi seçenekler zaten satın alınmış oluyor ve geri kalanlardan seçim yapmamak için, evin inşasının başlangıcında bir daire seçmelisiniz. İnşaat projelerine katılma fırsatı. Çukur aşamasında konut satın alırken, dairenin düzenini önceden düşünebilir, yatakların yerini ve istediğiniz dekoru seçebilirsiniz. Tasarruf etme fırsatı. Bir ev inşa ederken, içindeki dairelerin maliyeti ortalama %30 oranında artmaktadır. Önceden bir mülk satın alırsanız, piyasa fiyatından önemli ölçüde daha düşük fiyatta ev elde edersiniz. Satın alma için ödeme kolaylığı. Genellikle, bir inşaatçıdan bir daire satın alırken, önce maliyetin %50’si ödenir, geri kalan miktar nesnenin tesliminde verilir. Eksilerden sadece böyle bir yatırımın süresine dikkat etmek önemlidir – genellikle inşaat 12 ila 36 ay sürer
Türkiye’de inşaat patlaması ne zaman bitecek?
Çeşitli konutlar, hoş iklim, yabancılara karşı saygılı tutum – tüm bu faktörler Türk konut talebini etkiledi. İlk ciddi kısıtlamalardan bu yana son birkaç yılda özel bir heyecan gözlemlendi. Şimdi, küresel krizin zemininde, Rusya ve BDT’den üst düzey yöneticiler, girişimciler, BT uzmanları “zor zamanları beklemek” için Türkiye’ye taşınıyor. Yakın zamanda piyasa eğiliminin değişip değişmeyeceği ve Türkiye’nin inşaat pazarının gelecekte neler yaşayacağı hakkında İstanbul’daki Real East emlak ajansının kurucusu yatırım ve inşaat uzmanı Zamir Kuliev ile konuşuyoruz.
“İnşaat patlaması”nın motoru olarak ajitasyon
Artan alıcı sayısı Türkiye’de gerçek bir inşaat patlamasına neden oldu. Geliştiricilerin sayısı hızla arttı, tüm nesneler kazı aşamasında aktif olarak satın alındı.
2022’nin başından bu yana, Rus göçmenler tarafından yaklaşık 1.500 konut satın alındı. Bütçe konutları, odalar, stüdyolar ve yurtlar ile lüks villalar için talep eşit derecede yüksektir – göç akışı aktif ve aylık geliri yüksek olan toplulukları kapsıyor. Ödeme gücü olan bir alıcı ve ülkenin esnek politikası, yeni konutların inşa edilmesi ve teslim edilmesi için uygun koşullar yaratıyor. Genellikle inşaat ve bitirme işlemi 12 ile 36 ay sürer.
Talebin düşmesi nasıl mümkün olabilir?
Türk “inşaat patlaması”, öncelikle göçmenlerden ve özellikle Rusya’dan gelen muazzam talebe dayanmaktadır. 2022’nin ilk yarısında Rusların satın aldığı konut hacmi geçen yılın aynı dönemine göre %223 daha fazla. Ancak, Temmuz ayında heyecan keskin bir şekilde hissedilmeyi bıraktı – bazı göçmenler anavatanlarına dönmeyi tercih etti. Özellikle birçok girişimci Rusya Federasyonu ve Beyaz Rusya’ya geri dönme kararı aldı. Bu, Rusya için yeni ekonomik fırsatlar, Çin ile yakın iş birliğinin başlangıcı, Birlik Devleti çerçevesinde işbirliği ve BRICS’in genişlemesi ile kolaylaştırıldı. Ayrıca çok sayıda iş adamı yurtdışında işlerini yeniden organize ederek büyük kayıplara uğradılar. Böylece, Temmuz ayında Türk gayrimenkullerine olan talep, yaz başına veya ilkbahara göre çok daha az oldu.
İnşaat patlaması sona erecek mi?
Real East uzmanları göçmen akışının azalmasını Özel Askeri Operasyonun sona ermesiyle ilişkilendirmiyor. Ukrayna’daki askeri eylemlerin sona ermesiyle birlikte, göçmenlerin belirli bir oranının yine de azalması mümkündür, ancak bu, piyasadaki resmi temeli değiştirmeyecektir. Küresel kriz, ülkeler arasındaki çelişkiler, enflasyon ve gıda kıtlığı fonunda Türkiye, elverişli konumundan, aktif ticaret yollarından ve kendi kendine yeten mahsullere elverişli doğal bir alandan yararlanmaktadır. Bu, krizin ülke nüfusu üzerindeki yerel etkisi hakkında konuşmamızı sağlıyor, böylece onu göçmenler için daha cazip hale getiriyor.
Toplu inşaatın olası sonu, toprak gibi bir kaynağın sınırlılığı ile ilişkilendirilebilir — ülkenin konukları yaşamak için Türkiye topraklarının tamamını değil, iş merkezlerine veya tatil bölgelerine yakın en gelişmiş yerleri düşünüyor. Şu anda binaların aktif inşaatı devam ediyor, ancak “altın metrekare” sayısı her yıl azalıyor. Cazip yerler tamamen inşa edildiğinde, göçmen artık kazı aşamasında evin inşasına yatırım yapmayacak ve geliştiricileri teşvik etmeyecektir. Aksine, bu noktada ikincil piyasa talep görecek ve bu da “inşaat patlamasının” tamamlanmasına yol açacaktır.
Türkiye ekonomisi neden yüksek enflasyonla büyüyor?
Türkiye’nin ekonomisine yüzeysel olarak bakıldığında, refahının mümkün olduğuna inanmak zordur. Ülke 4 yıldır şiddetli bir kriz içinde ve yabancı yatırımcılar borçları ve hisse senetlerini satarak Türkiye borsasından hızla ayrılıyorlar. Enflasyon %80’e ulaştı ve lira fiyatta keskin bir düşüş gösterdi.
Türkiye’de Enflasyon
2021 yılındaki döviz krizi, Recep Tayyip Erdoğan hükümetinin son birkaç yıldır yürüttüğü para politikasıyla bağlantılıdır. Geçen yılın Ağustos ayında enflasyon %20 seviyesinde idi. Bu dönemde ülke yönetimi kilit faiz oranını %19’dan %14’e düşürüyor. Kış mevsiminde enflasyon %36’ya ulaştı, ancak kilit oran değişmeden kaldı. Daha sonra emtia piyasasındaki daha derin jeopolitik süreçler, yaptırımlar ve tektonik değişimler enflasyonun Nisan 2022’ye kadar %70’e yükselmesine neden oldu.
Borsa krizi
Ülkenin para politikası, yabancı yatırımcıları temelde geri püskürtüyor ve şu anda Türkiye’nin hisse senedi piyasasında onların payı %35’e düştü. 2022’de sadece 2,2 milyar dolarlık hisseler satıldı. Borsa Istanbul 100 endeksi MSCI Emerging Markets endeksine karşı yüzde 60’ın üzerindeki maksimum indeksi gösteriyor. Artan enflasyon Merkez Bankasını, anahtar faiz oranını yükseltmeye zorluyor ve bu da, kendiliğinden borsada durgunluk riski yaratıyor.
Ekonominin büyümesi
Ukrayna krizi ve 2020 pandemisi ulusal ekonomileri önemli ölçüde zayıflattı. Türkiye’nin bununla başa çıkması dikkat çekicidir — örneğin, 2020’de GSYİH’nın arttığı birkaç ülkeden biri haline geldi ve 2021’de artış 11 puan daha devam etti. Sanayide de iyi üretim oranları gösterdi – artış yılda yaklaşık %9 idi. Türkiye şu anda en yüksek nominal GSYİH’ya sahip ilk yirmi devlet arasında yer alıyor. Doğu ve Batı’nın kesişimindeki elverişli konumu göz önüne alındığında, Türkiye genelinde çok sayıda ticaret yolu geçmekte ve bu da gümrük vergilerinden ve malların taşınmasından ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır.
Batılı markalar artık tedarik zincirlerini çeşitlendirerek nakliye maliyetlerini düşürmeye çalışıyor. Türkiye, Çin pazarına alternatif olarak görülüyor. Örneğin, geçen yıl IKEA ticaret grubu mobilya fabrikalarının bir kısmını Asya’dan Türkiye’ye taşıma niyetini açıkladı ve giyim şirketi Hugo Boss, İzmir fabrikasındaki üretim kapasitesini artıracak. Avrupa firmaları Asya ve Çin pazarlarına bağımlılıktan böyle kurtuluyor.
Turizm sektörünün etkisi büyüktür: 2020 yılıyla karşılaştırıldığında, tatil yapanların sayısı 2 kat arttı. Ayrıca Türkiye, tarımsal ürünler, ev eşyaları, kumaşlar, inşaat malzemeleri gibi nişlerde liderliğini koruyor. Gemi inşaatı aktif olarak gelişiyor, Rus ve Avrupalı müşteriler tarafından Türk tersanelerine talep yaratılıyor. Ayrıca Türkiye’ye komşuları destek vermeye hazırdır. Örneğin, Doha’daki toplantılardan birinde Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman Al Thani, Türkiye’nin ekonomik sorunları karşısında Türkiye’ye yatırım yapmaya hazır olduğunu belirtti.
Ekonominin büyümesi, büyük ölçüde, mal fiyatlarındaki artış beklentisiyle mağazalardan mal satın alan yüksek hane halkı tüketiminden kaynaklanmaktadır. Ayrıca, Türkiye’nin nüfusu yüksek bir girişimcilik potansiyeline sahiptir, bu nedenle büyük şirketler genişlemekte, küçük ve orta ölçekli işletmelerin payı artmaktadır. Sonuç olarak, vergilerle birlikte devlet oldukça büyük miktarda fon alıyor ve piyasalar ürünlerle doygun hale gelmeye devam ediyor. Erdoğan’ın şüpheli ekonomik stratejisine rağmen, GSYİH büyümeye devam ediyor ve nüfusun ihtiyaçlarını pazarda karşılama yeteneğine sahip.
Zamir Musatafa Kul, “Real East” gayrimenkul ve inşaat şirketi