Bugün Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev tarafından çok konuşulacak bir karar verildi: Kazakistan`ın kurucu Cumhurbaşkanı, Elbaşı Nursultan Nazarbayev`in kızı, Senato Başkanı Dariga Nazarbayeva görevden alındı.
Peki Tokayev`in bu kararının perde arkasınde ne var? Tokayev bu kararı tek başına mı aldı, yoksa Elbaşı Nazarbayev`le ortak kararları mıydı? Cumhrubaşkanı Tokayev, artık özgür siyaset mi yürütmek istiyor?
Azerbaycanlı politolog Elhan Şahinoğlu, yenicag.info`ya açıklamasında tüm bu soruları yanıtladı.
Elhan Şahinoğlu, bu kararın arkasında Nazarbayeva hakkında selsendirilen yolsuzluk iddialarının olabileceğini söyledi:
“Nursultan Nazarbayev Cumhrubaşkanlığından istifa ettikten ve Tokayev Cumhurbaşkanı seçildikten sonra Elbaşı Nazarbayev`in yetkileri artırıldı, başkente onun ismi verildi ve kızı Nazarbayeva da koltuğunu korudu. Fakat birdenbire verilen böyle bir kararın arkasında çok ciddi sebepler olmalı. Bu karar tek başına verilecek bir karar değil ve Tokayev`in bu kararını Nazarbayev`le görüştüğünü düşünüyorum. Burada yolsuzluk iddialarının da olacağı hakkında fikirler seslendiriliyor. Çünkü Dariga Nazarbayeva`nın ve oğlunun adına İngiltere bankalarında büyük miktarda paralar var.
Bu durum bana Özbekistan`da gerçekleşen olayları hatırlattı. Özbekistan`ın eski Cumhurbaşkanı İslam Kerimov döneminde kızı Gülnara Kerimova ile ilgili gerçekler gün yüzüne çıkarıldı ve Kerimov, kızının ev hapsine alınması, pararların ise iade edilmesi hakkında karar verdi. İslam Kerimov vefat etmiş olsa da, kızı hapiste. Aynı olaylar sanki Kazakistan`da da gerçekleşiyor. Yalnız bir fark var: Nursultan Nazarbayev yaşıyor ve görevinin başında.”
Politolog, Tokayev`in böyle bir kararı Nazarbayev`in haberi olmadan verebileceğini düşünmüyor:
“İkinci bir ihtimal ise Tokayev`in sözünü ettiğimiz kararı Nazarbayev`in fikrini almadan vermiş olması yönünde. Bu ise Tokayev`in hakimiyette artık söz sahibi olmak istemesini ve Nazarbayev`le karşı karşıya gelmeye hazır olduğunu gösteriyor. Ben bu ihtimalin gerçek olduğuna inanmıyorum. Bana göre Tokayev, Nazarbayev`in onayını almadan böyle bir adım atmaz.
Dariga Nazarbayeva hakkında çok söylentiler vardı. Nazarbayeva`nın eski eşi Rahat Aliyev, Avrupa ülkelerinde Büyükelçi olarak çalışmıştı, fakat sonra muhalefet yapmaya başladı. Sonra Aliyev intihar etti. Aliyev`in ölümünün intihar olmadığı, onun Nazarbayevler tarafından öldürlüdüğü yönünde iddialar bugün de seslendiriliyor. Nazarbayeva`nın oğlu Aysultan da babasının ölümünde anne ve dedesini suçluyor. Genel olarak bakacak olursak eğer, bana göre artık Nazarbayevler için sonun başlangıcı göründü.”
Tokayev`in Cumhurbaşkanlığı faaliyetinde özgürlük istediğini dile getiren Şahinoğlu, Tokayev`in Nazarbayev`in kontrolünden çıkmak gibi bir isteğinin olduğunu vurguladı:
“Tokayev`in Nazarbayev`e karşı baş kaldırabileceğini zannetmiyorum. Burada yine Özbekistan`la karşılaştırma yapmak istiyorum. İslam Kerimov`un vefatından sonra Cumhurbaşkanı seçilen Şavkat Mirziyoyev, Kerimov`un tüm siyasetinden farklı bir yol belirledi. Bakın, şimdi Özbekistan`da Kerimov`a ait hiçbir şey yok. Nazarbayev`den sonra Tokayev de iç ve dış siyasetini 180 derece değişebilir. Bunu şimdi yapamıyor, çünkü herşey Nazarbayev`in kontrolü altında. Fakat Tokayev`in bu kontrolden çıkmak istediğini artık görüyoruz. Tokayev`in böyle bir arzusu var ve bir şeyler yapmaya çalışacak.”
Kazakistan`ın çok hassas bir ülke olduğunu söyleyen politolog, burada atılacak her adımın iyi bir şekilde düşünülmesi gerektiğini belirtti ve Tokayev`in son kararının Kazakistan`da ciddi adımların atılmaya başlandığının göstergesi olduğunun altını çizdi:
“Kazakistan çok hassas bir ülkedir. Burada düşünülmeden atılan her adım ülkeyi tehlikeye sokabilir. Bu ülkede Rusya, ABD ve Çin gibi devletlerin gözü var. Kazakistan`ın yüzde 40`nı ya Ruslar, ya da Rus dili konuşan insanlar oluşturuyor. Zaman zaman ayrılıkçı fikriler de seslendirilmemiş değil. Bir defasında hatta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, şöyle demişti: “Nazarbayev olmasaydı eğer, Kazakistan adında bir devlet olmazdı. Bu sözler guya Nazarbayev`i övmek için söylenmiş sözlerdi, fakat bu açıklamanın bir de görünmeğen tarafı vardı: “Bir gün Kazakistan Nursultan Nazarbayev`den farklı bir siyaset yürütecek olursa, Ukrayna`yı böldüğümüz gibi, Kırım`ı ilhak ettiğimiz gibi, Donbass gibi Kazakistan`ı da öyle böleceğiz.”
Tokayev, bir şeyleri değişmek istiyor, fakat buna gücü yetmiyor. Buna rağmen Dariga Nazrabayeva`nın görevden alınması, Kazakistan`da çok ciddi adımların atılmaya başlandığını gösteriyor.”
Agil Bekir
www.yenicag.info