Aytek Yusifsoy
Azerbaycan halkı sabah saatlerinden itibaren ölümünün 14. yılında Milli Lider Haydar Aliyev’i anmak için Fahri Hiyaban’a akın etti.
Azerbaycan eski Cumhurbaşkanı’nı anmak için akın eden, halk önderleri, aydınlar, hükümet temsilcileri ve milletvekilleri anıtı ziyaret etti.
Azerbaycan tarihi, Haydar Aliyev’in adı ile kader ipleri ile bağlı. Halkın tüm toplumsal siyasi, ekonomik, kültürel alanda yeniden doğuşu onun ismi ile ilişkili.
Görkemli siyaset ve devlet adamı, koşulsuz halk lideri olarak, daha hayattayken canlı esfaneye dönüştü.
Azerbaycan Cumhuriyeti çökme tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı dönemde, haziran 1993 yılında, en zor günlerin geldiğinde halk, yönetimin değişmesini talep etti ve tekrar kaderini güvenerek Haydar Aliyev’e teslim etti.
Halk Haydar Aliyev’in dönüşünü umut ve sevinçle karşıladı. Bu gün tarihe, Azerbaycan Milli Kurtuluş günü olarak geçti.
Haydar Aliyev 10 mayıs 1923 yılında Azerbaycan’ın Nahçivan şehirinde doğdu. 1939 yılında Nahçivan Pedogoji Yüksekokulu’nu tamamlamasının ardından, Azerbaycan Sanayi Enstitüsü Mimarlık bölümünde okudu. Başlayan savaş, eğitiminin tamamlamasına engel oldu.
Haydar Aliyev 1941 yılından itibaren Nahçivan ASSC İçişleri Halk Komisserliği’nde birim müdürü çalıştı. 1944 yılında Devlet Güvenlik Kurumuna atandı. 1967 yılında Azerbaycan SSC Bakanlar Kurulu Devlet Güvenliği Komitesi Başkanlığına yükselen Haydar Aliyev, Tuğgeneral rütbesi aldı.
Dönem içerisinde Leningrad’da (şimdiki St.Petersburg) özel eğitim aldı, Bakü Devlet Üniversitesi Tarih bölümünden mezun oldu.
1969 yılında Azerbaycan Komunist Partisi Merkez Komitesi tarafından Azerbaycan Komunist Partisi Merkez Komitesi birinci Sekreteri seçilerek, Haydar Aliyev Azerbaycan’ın yöneticisi oldu.
Aralık 1982 yılında Sovyetler Birliği Komunist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Meclisine üye seçilerek, SSCB Başbakan Yardımcısı olarak atanan Haydar Aliyev, SSCB yöneticilerinden biri oldu.
Haydar Aliyev 9 yıl SSCB Ali Meclisi’nde Milletvekili, 5 yıl SSCB Ali Meclisi Başkan Yardımcısı oldu.
Ekim 1987 yılında Haydar Aliyev, Sovyetler Birliği Komunist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Meclisi ve Genel Sekreter Mihail Gorbaçov’u protesto ederek, tuttuğu görevlerden istifa etti.
Azerbaycan’ın kanlı facıası 20 ocak 1990 Bakü’de Sovyet ordusunun katliamının ertesi günü Haydar Aliyev, Azerbaycan’ın Moskova’daki temsilciliğinde konuşarak, Azerbaycan halkına karşı işlenmiş katliamı gerçekleştirenlerin ve organizatörlerin cezalandırılmasını talep etti.
1990 yılında Azerbaycan’a dönen Haydar Aliyev, Ali Meclise Milletvekili seçildi. 1991-1993 yılarında Nahçivan Özerk Cumhuriyyeti’nde Meclis Başkanı görevinde bulundu.
Mayıs-haziran 1993 aylarında Azerbaycan’da gerginleşen durumum karşısında halk Haydar Aliyev’in yeniden yönetime dönmesi talebinde bulundu. Dönemin yöneticileri, Haydar Aliyev’i resmi olarak Bakü’ye davet etmek zorunda kaldılar. 15 haziran 1993’te Azerbaycan Ali Meclisi’nin Başkanı seçilen Haydar Aliyev, 24 temmuzdan itibaren Milli Meclis’in kararı ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı görevini yürüttü.
3 ekim 1993 yılında Haydar Aliyev halk oylaması ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçildi. 11 ekim 1998 yılında yapılan yüksek katılımlı seçimde Haydar Aliyev yüzde 76,1 oy alarak tekrar Azerbaycan Cumhurbaşkanı seçildi.
www.yenicag.info
