Aytek Yusifsoy
22 Aralık 1914 tarihinde başlayan Sarıkamış Harekatı toplamda 18 gün sürdü. 60 bin kahraman Osmanlı askerinin donarak ve hastalanarak hayatını kaybettiği harekatın üzerinden 106 yıl geçti. Harekatın ilk 2 gününde Osmanlı askerleri Rus birliklerine karşı kahramanca mücadele etti. Enver Paşa’nın emriyle başlayan harekatın amacı ise Rusları kuşatmak ve Kars, Ardahan, Artvin gibi Doğu illerini geri almaktı.
Hastalık ve soğukla mücadele eden Osmanlı askerleri 1914’te başladıkları harekatı 18 gün sürdürebildi. 9 Ocak 1915’de sona eren harekatın ardından 60 bin Osmanlı askeri hayatını kaybetti.
Enver Paşa’nın emriyle başlatılan harekatta Kars Sarıkamış, Ardahan gibi Doğu illerimizi geri almak amaçlanmıştı. Askerler harekatın ilk iki gününde Rus birliklerine karşı zor şartlar altında olmalarına rağmen kahramanca mücadele etti.
Rus birlikleri imha edilecekti
Osmanlı Devleti’nin, doğuyu korumakla görevli 3. Ordusu, 7-17 Kasım tarihleri arasında Köprüköy ve Azap muharebelerinde yaptığı cephe saldırılarıyla Rusları bir miktar geri püskürterek küçük bir başarı kazandı. Kafkas Cephesi’ndeki kısmi başarı, İstanbul’da olumlu karşılansa da yeterli görülmedi. Rusları kesin yenilgiye uğratacak planlar üzerine çalışılmaya başlandı. Başkomutan Vekili Enver Paşa, geniş bir kuşatma harekatı ile Rus birliklerini imhaya karar verdi.
‘Şan ve şeref ileridedir’
Enver Paşa, 12 Aralık’ta Erzurum’a geldi. Burada plana son şekli verildi. 3. Ordu Komutanı Hasan İzzet Paşa, harekâtta başarı şansı görmediği için görevinden ayrıldı. Enver Paşa 22 Aralık’ta başlayacak kuşatma harekâtı için 19 Aralık’ta genel taarruz emrini yayınladı. Emir şu sözlerle bitiyordu:
“Saadet, şan ve şeref ileride; alçaklık, sefalet ve ölüm geridedir.”
Hastalık ve soğuk askerleri vurdu
İlk iki günü başarıyla geçen taarruz sonrasında olumsuz hava koşulları nedeniyle seyrini değiştirdi. Kış, 3-4 Ocak 1915 gecesi daha da şiddetlendi. Fırtına ile yağan kar, yolları tıkayıp, çadırları yıktı. Arkasından da dondurucu soğuklar bastırınca, 60 bin Osmanlı askeri donma, dizanteri ve tifo gibi hastalıklardan dolayı hayatını kaybetti. Bu harekatta Ruslar da 32 bin askerini kaybetti. Savaştan sonra İstanbul’a dönen Enver Paşa uzun bir süre Sarıkamış hakkında herhangi bir haber, bildiri, veya yayın yapılmasını engelledi.
www.yenicag.info
