Yeni Çağ Media Qrupu
Akademisi, Külliye’nin, Göktürk dönemine ait olduğunu ve büyük olasılıkla İkinci Türk Kağanlığı’nın kurucusu İlteriş Kutlug Kağan’ın onuruna inşa edildiğini açıkladı.
Merkezi Kazakistan’ın başkenti Astana’da bulunan Türk Akademisi’nden yapılan açıklamada, Akademi’nin Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü ile işbirliğinde 2019 yılından bu yana Moğolistan’ın Arhangay bölgesindeki Nomgon Vadisi’nde arkeolojik kazı çalışmaları gerçekleştirdiği belirtildi.
Açıklamada, bu kazı çalışmaları sonucunda 2022’de Göktürk Devleti’nin hükümdarları Bilge Kağan ve Kül Tigin’in babası İlteriş Kutluğ Kağan’ın külliyesi ile yazıtının üst kısmının keşfedildiği hatırlatılarak “Bu yazıtın okunması sonucunda, Göktürk yazısıyla kazınmış 12 satırlık bir metin (“Kutlug Kağan Türk… Tanrı oğlu …”) ve Soğdca yazılmış 6 satırlık bir metin (“Kutlug Kağan…”) tespit edilmiştir. Bu bulgular, anıt külliyenin bir kağanın onuruna yapıldığına dair bilimsel bir dayanak sunmaktadır.” denildi.
2023 yılında bulunan yazıtın alt kısmının da okunduğu ve yazıtın bu kısmında toplam 15 satır bulunduğu aktarılan açıklamada, özellikle yazıtın 4’üncü satırında “Türk” sözcüğü ve “Kutlug” unvanı tespit edildiğine dikkati çekilerek şunlar kaydedildi:
“Türk Akademisi ve Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü, Nomgon-2 Anıt Külliyesi’nin Göktürk dönemine ait olduğu ve büyük olasılıkla İkinci Türk Kağanlığı’nın kurucusu İlteriş Kutlug Kağan’ın (682-692) onuruna yapıldığı tespitini doğrulamaktan mutluluk duymaktadır.”
Yazıttaki Çince metnin çözümlenmesi için İç Moğolistan Üniversitesi’nden alan uzmanlarının çalışmaya dahil edildiği aktarılan açıklamada, Türk Akademisi ile Moğolistan Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü’nün Nomgon Vadisi’ndeki ortak arkeolojik kazı çalışmalarının devam edeceği bildirildi.
Bilge Kağan ile Kül Tigin’in babası İlteriş Kutluğ Kağan’ın 7. yüzyıla ait söz konusu yazıtı “Türk” adının ilk kez geçtiği, Göktürk döneminin en eski yazılı eseri olarak değerlendiriliyor.
www.yenicag.info