Hababam Sınıfı`nın bilinmeyenleri: Rıfat Ilgaz neden film yapımcılarına dava açmıştı?

(Rıfat Ilgaz anısına)

Yüksek Lisanstayken Ders döneminde Kastamonu’dan kıymetli hocam olmuş; eski Dekanımız Sayın Prof. Dr. Selahattin Kaymakcı döneminde Çarşı Kampüsüyle (Eğitim Fakültesi) ilgili Sayın Doç.Dr. Tunay Kamer hocamızın arşiv çalışmalarına binaen Kastamonu Üniversitesi Çarşı Kampüsünün kuruluş tarihinin 1884 Osmanlı Rüşdiyyesi olduğu saptanarak K.Ü. Senato gündemine gelerek logosu kabül görüldü. Cumhuriyet dönemi tarihiyse pek araştırılmadı.

Aslında arşiv belgelerine binaen yazılmış eserlerin binası Kastamonu Valiliği`nin yanındaki Osmanlı döneminden kalma şuanki Çarşı Kampüsü Rektörlük binasıydı. Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sindeyse o bina Kastamonu Müâllim Mektebi binasıydı. Kastamonu’nun bağrı; Cide İlçesinde doğan, Kastamonu’sunu gönlüyle seven, hatta Ilgaz dağlarını kendine soyisimli mahlas olarak almış; ünlü Türk yazar, romancı, öykü yazarı, şair, filozofu Rıfat Ilgaz’ın (Stepne) 1927 senesinde o binada eğitim almış olduğu Muallîm Mektebi`ydi.

Rahmetli Rıfat Ilgaz orada öğrenciyken yaşamış olduğu anılardan ibaret “Hababam Sınıfı” romanını yazmıştır. Ilgaz`ın Kastamonu Muallim Mektebi’yle ilgili yazdığı eseri trajikomik bir eser olmuştur. Cide’de evinin önüne tehdit yazısı gören yazar İstanbul’a göç etmiştir. Hababam Sınfı romanı filme çevrilirken Kastamonu’daki siyasi sansür filmin Kastamonu Müallim Mektebi binasında çekilmesine izin vermemiştir. Bu nedenle film İstanbul’da çekilmiştir.

Fakat, siyasi sansür yine yazarın Hababam Sınfı romanının değiştirilmesiyle sonuçlanmıştır. Trajikomik eser komedi eser şekline dönüştürülmüştür. Bunu gören Rıfat Ilgaz film yapımcılarına dava açsa da bir fayda olmamış, Hababam Sınfı komedi filmleri günümüze kadar gelmiştir.

Azerbaycan kültüründe rahmetli Kemal Sunal’ın canlandırdığı Hababam Sınfı filimleri çok beğenilmekte ve hala daha izlenilmektedir.

Bence Kastamonu tarihçilerinin ve tiyatro topluluklarının üzerine büyük bir görev düşmektedir. Tarihçiler, Rıfat Ilgaz’ın malum Hababam Sınıfı eserinin orijinalinde nelere değindiğini, nelerin çıkarılmış olduğunu bulmalıdır. İkinci kısımsa; Kastamonu gençliği tiyatro topluluklarının eserin orjinaliyle Rıfat Ilgaz’ın eğitim aldığı toprakta canlandırmalıdır. Merhum yazarın en büyük arzusu olmuştur ki sert şekilde zamanı eleştirmişti…

E. Süleymanov

www.yenicag.info

710