İlham Aliyev, Macar mevkidaşı Orban’la bir araya geldi

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türk Devletleri Teşkilatı Gayri Resmi Zirvesi’ne katılmak üzere gittiği Macaristan’da Başbakan Viktor Orban ile bir araya geldi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, başkent Budapeşte’de bir araya gelen Aliyev ve Orban, görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Cumhurbaşkanı Aliyev, Azerbaycan ile Macaristan arasında tarihi, coğrafi ve siyasi pek çok benzerliğin bulunduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi:

“Azerbaycan’la Macaristan arasında birçok benzerlik var. Birincisi, bizim tarihi köklerimiz. Biliyorum ki, Macar halkı tarihi köklerine çok bağlı. Ülkelerimizin nüfusları ve yüzölçümleri de birbirine yakındır. Macaristan’ın da Azerbaycan gibi açık denizlere çıkışı yok. Her ne kadar Hazar Denizi kıyısında olsak da, açık denizlere ulaşımımız bulunmuyor. Ayrıca siz savaşan bir ülkeyle, biz ise diğer tarafla komşuyuz. Bu benzerlikler karşılıklı anlayış için sağlam bir zemin oluşturuyor çünkü benzer sınamalarla karşı karşıyayız.”

Aliyev, Azerbaycan’ın da geçmişte savaş yaşamış bir ülke olduğunu hatırlatarak, “Azerbaycan, 4,5 yıl önce savaşan bir ülkeydi. Topraklarımızı işgalden kurtardık. Bizim savaşımız Rusya-Ukrayna Savaşı gibi 3 yıldan fazla sürmedi. 44 gün süren 2. Karabağ Savaşı’nda her gün ilerledik, tek bir geri adım atmadık. Ordumuzda bir tane bile firari olmadı, oysa Ermenistan ordusunda kendi itiraflarına göre 12 bin firari vardı.” ifadelerini kullandı.

Savaşı uluslararası hukuk çerçevesinde yürüttüklerini vurgulayan Aliyev, “2. Karabağ Savaşı Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’nın 51. maddesi uyarınca, meşru müdafaa hakkımız kapsamında gerçekleştirildi. 2023’te de tam anlamıyla egemenliğimizi yeniden tesis ettik.” dedi.

Aliyev, Ermenistan’la barış sürecine ilişkin olarak da şunları kaydetti:

“Barış sürecinin başlatıcısı da, barış anlaşmasının metninin yazarı da biz olduk. Bu metin bugün Ermenistan tarafından kabul edilmiştir. Ancak barış anlaşmasının imzalanabilmesi için iki temel şartımız var. Birincisi, Ermenistan Anayasası’nda halen Azerbaycan’a karşı toprak iddiası yer alıyor, bu değişmelidir. İkincisi ise Karabağ meselesi için kurulan AGİT Minsk Grubu artık resmen lağvedilmelidir. Ne yazık ki Ermenistan bu iki şartı hala kabul etmek istemiyor. Ama süreç gösteriyor ki, er ya da geç bu şartlarımızı kabul etmek zorunda kalacaklar.”

Macaristan’ın ihtiyacı olan miktarda gaz temin edebiliriz

İkili gündeme de değinen Aliyev, Macaristan ile enerji alanında güçlü işbirlikleri yürüttüklerini belirterek, “Macaristan şirketleri ‘Azeri-Çırak-Güneşli’ ve ‘Şahdeniz’ gibi stratejik enerji projelerinde pay sahibidir. Yakında yeni bir sözleşme imzalanacak. Geçtiğimiz yıldan itibaren Macaristan’a doğal gaz ihracına başladık. Macaristan’ın ihtiyacı olan miktarda gaz temin edebiliriz.” dedi.

Aliyev, yeşil enerji alanındaki işbirliğine de işaret ederek, “Önümüzdeki beş yıl içinde 6 bin megavat yeşil enerji üretmeyi planlıyoruz. Bu projeler sayesinde yılda 3-4 milyar metreküp gaz tasarrufu sağlanacak ve bu kaynakların büyük kısmı Türkiye ve Avrupa’ya yönlendirilecek.” ifadelerini kullandı.

Macaristan bağımsız siyaset yürüten nadir ülkelerden biridir

Macaristan’ın bağımsız dış politikasını da takdir eden Aliyev, “Macaristan bağımsız siyaset yürüten nadir ülkelerden biri. Avrupa Birliği içinde bunu yapmak kolay değil. Sayın Orban, her zaman Macaristan’ın devlet ve milli çıkarlarını ön planda tutmuştur. Bu da siyasi cesaret ve kararlılık ister. Biz bunu takdir ediyoruz.” dedi.

“Azerbaycan, zor zamanlarımızda hep yanımızda oldu”

Macaristan Başbakanı Orban, Aliyev’in ziyaretinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Bugün Macaristan’ın eski bir dostunu ağırlıyoruz. Dost, zor günde belli olur. Azerbaycan Cumhurbaşkanı, 20 yılı aşkın süredir her alanda hep yanımızda oldu.” diye konuştu.

Orban, Macaristan’ın Türk Devletleri Teşkilatında gözlemci statüsünde olduğunu anımsatarak, zirveye ev sahipliği yapmaktan duydukları memnuniyeti dile getirdi ve uluslararası diplomaside fırtınaların estiği bir dönemde, dost ülkelerin bir araya gelerek önemli konuları müzakere ettiğini belirtti.

Avrupa ekonomisi çok zor durumdadır
Avrupa’nın karşı karşıya olduğu enerji ve ekonomik krizlere değinen Orban, “Macaristan’ın komşusu olan ülkede üç yıldır savaş sürüyor. Bu savaşın Macar ekonomisine maliyeti 20 milyar avroyu aştı. Avrupa Birliği, savaş başladığından bu yana barıştan çok savaşın genişlemesine hizmet etti. Avrupa ekonomisi çok zor durumdadır. Yaptırımlar piyasa ekonomisini sarstı. Avrupa ekonomisi yönünü kaybetmiş bir gemi gibi seyrediyor. Ayrıca sürekli enerji krizi yaşıyoruz.” şeklinde konuştu.

Orban, Azerbaycan’ın bu zorlu süreçte stratejik bir ortak olduğuna dikkati çekerek, “Türk ülkeleri olmasaydı, bugün Macar halkı enerjiye 3-4 kat daha fazla para ödemek zorunda kalırdı. Sayın Aliyev bizi temin etti ki, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da doğal gaz tedariki kesintisiz şekilde sürecek.” değerlendirmesinde bulundu.

Rusya ile Ukrayna arasındaki barış sürecine de değinen Orban, “Barış sadece savaşı bitirmek için değil ekonomik istikrar açısından da gereklidir. Bu savaşın çözümü cephede değil, müzakere masasında olmalıdır. Bu sadece Rusya-Ukrayna Savaşı için değil, tüm bölgesel çatışmalar için geçerlidir.” ifadelerine yer verdi.