İran’da isyan

İran’ın stratejik olarak en önemli şehirlerinden, büyük petrol yataklarının bulunduğu Ahvaz şehrinde İran rejimine karşı gösteriler yedinci gününü doldurdu. Bir milyon Arap kökenli İranlının yaşadığı bölgede rejim, protestoların etnik bir nitelik kazanmasından endişe ediyor.

500 bin ila bir milyon arası Arabın yaşadığı düşünülen İran’ın Huzistan vilayetindeki gösteriler yedinci gününü doldurdu. İran devrim muhafızlarının durdurmakta zorluk çektiği gösterilerde, devrim muhafızlarına ait bir karargah ateşe verildi, onlarca devrim muhafızı halk tarafından linç edildi. Olayların büyümesi üzerine bölgede internet kesildi ve valilik önünde gösteriler yasaklandı. “arabi21.com” adlı haber sitesi, güvenlik güçlerinin gösterilere müdahalesi sırasında Hasan el-Bogbiş adlı bir göstericinin hayatını kaybettiğini iddia etti. İran medyasına yansıyan bilgilere göre, halk geçen haftadan bu yana aralıklarla Ahvaz Valiliği önünde gösteri düzenliyordu.

İRAN TELEVİZYONU SESSİZ

Devrim Muhafızları’nın halk tarafından linç edilmesinin ardından Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Bölge Valisi ve İçişleri Bakanı’yla acil bir toplantı yaptı.
İran’ın dini lideri Ali Hamaney de konuyla ilgili yaptığı açıklamada, hükümetin acilen bölgeyle ilgilenmesi gerektiğini söyledi. Gösterilerin büyümesinin ardından Devrim Muhafızları, güvenlik noktalarına yaklaşanların tutuklanacağını açıkladı. İranlı yetkililer, giderek büyüyen gösterilerin izinsiz olduğunu duyurdu. İran devlet televizyonunda ise gösterilere ilişkin sessizlik göze çarpıyor.

STRATEJİK ÖNEME SAHİP

İran’ın Güneybatısındaki Huzistan vilayeti zengin petrol yatakları ile stratejik öneme sahip. Ahvaz, İran’ın, Marun’dan sonraki en büyük kıyı petrolü yatağı olarak da biliniyor. ABD eski Başkanı Obama döneminde ülkeye yönelik yaptırımların hafifletilmesi ile birçok dev petrol şirketinin bölgeye yatırım yapmak istediği İranlı yetkililerce açıklanmıştı. Huzistan eyaleti, İranın nükleer enerji faaliyetlerinin merkezi olan Buşehr’e yakınlığı ile de dikkat çekiyor. İran Petrol Bakanlığı bölgede meydana gelen kum fırtınaları nedeniyle günlük petrol üretiminin 700 bin varile düştüğünü açıkladı.

HAVASI EN KİRLİ ŞEHRİ

Bölgede günlerdir süren kum fırtınaları, elektrik kesintileri, mahalli idarenin sorunlara yönelik ilgisizliği Ahvaz kentinde büyük protestolara neden oluyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2015 verilerine göre Ahvaz, dünya üzerinde havası en kirli şehir. Bir milyon nüfuslu şehri çevreleyen petrol üretim tesislerinin oluşturduğu kirlilik karşısında İranlı yetkililerin duyarsızlığı halkı patlama noktasına getirdi. New York Times gazetesine konuşan Mobin Ataee isimli bir İranlı, dışlanıyoruz diyerek, “Hükümetin para dışında hiçbir şeyi umursamadığı, özel bir bölgede yaşadığımız hissine sahibiz” diyor. Ataee, bölgenin hükümet tarafından boşaltılıp, tamamen petrol endüstrisine ayrılmak istendiğini de iddia ediyor.

PETROL BORU HATTI BOMBALANDI

Geçtiğimiz Ocak ayında Ahvaz bölgesinde iki petrol boru hattına bombalı sabotaj düzenlendiği, Körfez merkezli arabnews.com adlı internet sitesine yansımıştı. Saldırıyı “Ahvaz’ın Özgürlüğü için Arap Mücadele Hareketi” adlı bir grup üstlenmişti. Grup yaptığı açıklamada 2017’nin daha önceki yıllara göre çok daha hareketli geçeceğini iddia etmişti.

Cubeyr: Tahran en büyük terör destekçisi

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr, İran’ın dünyada teröre destek veren en büyük devlet olduğunu söyledi. Suudi Arabistan’ın haber ajansı SPA’da yer alan habere göre, Almanya’daki 53. Uluslararası Münih Güvenlik Konferansı’nda yaptığı konuşmada Cubeyr, İran’ın, dünyada teröre destek veren en büyük devlet olduğunu savundu. İran’ın, vatandaşlıkları ve egemen ülkelerin haklarını görmezden gelerek dünyanın her yerinde Şiileri desteklediğini ifade eden Cubeyr, dolayısıyla İran’ın, birçok ülkenin iç işlerine müdahale ettiğini ve uluslararası hukuka saygı duymadığını belirtti.
Uzman Görüşü/ Ali Semin- Bilgesam
İran’ın Ahvaz bölgesinde yaşanan gösteriler bir Arap isyanı olarak nitelenebilir. Ahvaz bölgesi enerji zengini olmasına rağmen Arapların çoğunlukta olmasından dolayı Tahran rejimi tarafından su ve elektrik gibi önemli hizmetlerden yoksun bırakılmakta. Bu nedenle Ahvazlı Araplar, Tahran rejimine karşı ayaklanıyor. İran kendini bir Fars devleti olarak inşa etse de çeşitli etnik unsurlardan oluşuyor. İran’ın en büyük endişelerinden biri de etnik ayaklanmaların baş göstermesidir. İran’ın en büyük tehdit algısı ülkedeki çeşitli etnik unsurların etnik milliyetçilik yapmasıdır.

Mattis’ten Bağdat’a sürpriz ziyaret

ABD Savunma Bakanı James Mattis sürpriz bir ziyaretle Irak’ın başkenti Bağdat’a geldi. Ziyaretin, Musul’da DEAŞ’e karşı başlatılan operasyonunun ikinci gününde gerçekleşmesi dikkati çekti. Mattis’in ziyareti öncesinde Irak Başbakanı Haydar İbadi, Münih’te, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ile görüşmüş, Pence “İran’ın Irak dahil bölgedeki müttefiklerizin istikrarını tehdit etmesine izin vermeyeceğiz” demişti.

kaynak: Yeni Şafak

Tr.Yeniçağ.Az