Aytek Yusifsoy
Ahıska Türkleri, 1944’te Sovyet lideri Stalin tarafından kapalı yük trenleri içinde vatanlarından Orta Asya’ya sürgüne yollanmış bir topluluktur. Stalin liderliğindeki Sovyetler Birliği, 14 Kasım 1944’te Gürcistan’ın Ahıska bölgesinde yaşayan on binlerce Ahıskalı Türk’ü “sınır güvenliğini tehdit ettikleri” gerekçesiyle sürgün etmiştir. Bugün bu Türklerin tarif edilmez acılar çektiği, yerlerinden sürüldüğü, açlıkla ve ölümle imtihanının 73. yıldönümü.
On binlerce insanın hayatını kaybettiği yolculukların ardından Kırgızistan, Kazakistan, ve Özbekistan’a yerleştirilen Ahıska Türkleri, 12 yıl boyunca burada sıkıyönetim rejimi altında yaşamak mecburiyetinde bırakılmıştır.
Ahıska Türkleri kimdir?
Ahıska Gürcistan sınırları içerisinde ve yaklaşık olarak 220 köyden oluşan bir bölgedir. Rusların bu bölgeye verdiği coğrafî isim, Meshetya’dır. Bundan dolayı Meshet Türkleri olarak da isimlendirilirler. 1518’de Osmanlı’nın Çıldır Savaşı ile fethettiği bu bölge bu tarihten sonra Osmanlı sınırlarına eklenmiştir. 250 yıl boyunca Osmanlı Devleti’nin idaresinde kalmıştır. 1829 Edirne Antlaşması ile savaş tazminatı olarak Ruslara verilen bu bölge 1918 yılına kadar Rus hâkimiyeti altında kalmıştır.
Zulüm 1944’te başladı
Ahıska Türkleri için zulüm 1944 yılında başladı. Stalin tam iki saat içinde bu Türkleri tren vagonlarına doldurmuş ve kapalı tren vagonlarında Orta Asya’ya sürmüştür. Ahıska Türkleri Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’a yerleştirildi. Stalin’in korkusu Türkler idi ve Karadeniz kıyılarını Türklerden temizlemek için böyle bir planı devreye sokmuştu. Bu sürgün zamanında 10 binden fazla insan açlık, yokluk, soğuk ve hastalıklarla boğuşarak can vermiştir.
Sonra neler yaşandı?
1989 yılında artık Sovyetler Birliği can çekişirken Türklere karşı son bir hamle daha yaptı. 4 Haziran 1989 günü Özbekistan Fergana’daki Ahıska Türklerine ikinci bir sürgün yapıldığı tarih olarak kayıtlara geçti.
Artık ülkelerine dönmek isteyen Ahıska Türklerini engellenmek ve o bölgeye tekrar yerleşmelerinin önünü tamamen kapatmak istiyorlardı. Bölgede bu tarihte bölgede yaşayan tüm Ahıska Türkleri göç etmek zorunda kaldılar. Azerbaycan, 1989 yılında Özbekistan’ın Fergana vadisindeki şiddetten kaçan Ahıska Türklerinin bir kısmını topraklarına yerleştirdi.
Türkiye ve Azerbaycan da belli bir Ahıska Türk nüfusunu ülkeye kabul etti. Rusya’daki Ahıska Türklerinden 15.000 kadarı ise ABD’nin çeşitli kentlerine yerleşmek zorunda kalmıştır.
Gürcistan 2007 yılında Ahıska Türklerinin Gürcistan’a dönmelerini ön gören bir yasayı kabul etmiştir. Ancak sürgün edilmiş binlerce insanın mal ve mülk devri konusu büyük bir problem teşkil etmektedir. Günümüzde de çözülemeyen sorunlardan dolayı yüz binlerce Ahıska Türkü kendi vatanlarına geri dönememektedir. Kısacası Ahıska Türklerinin sürgünü hala devam etmektedir ve acılar hala dinmiş değildir!
www.yenicag.info
