Yeni Çağ Media Qrupu
Azerbaycan Gazeteciler ve Yazarlar Birliği üyesi araştırmacı Gazeteci, Yazar Leyla Şah’la “Azerbaycan Yukarı Karabağ sınırında Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan gerginlik ve savaş konusunda konuştuk.
Turkish Press News: Şu anda İngiltere’de dahil tüm dünya uzun yıllardır devam eden Yukarı Karabağ sorununu, Azerbaycan ve Ermenistan’ı izlemekte. Ne oldu da son günlerde sorun tekrar alevlenmeye başladı?
Leyla Şah: Öncelikle bu röportaj için tüm Turkish Press gazetesine teşekkür ederim. Artık herkes tarafından bilinir ki 27-28 yıldır devam eden Ermenistan’ın Azerbaycan’ın tarihi toprağı olan Yukarı Karabağ’ı ve etrafında bulunan 7 Azerbaycan rayonunu ıskal altına almış ve bir milyon Azerbaycan vatandaşı kaçkin ve göçgün halinde. Yukarı Karabağ ve etraf bölgelerden kovulmuş. Bunun yanı sıra Ermeniler bu toprağın gerçek sahibi olan bir çok Azerbaycanlıyı sırf Müslüman Azeri Türk olduğu için 1992-1993 yıllarında katletmişler. Tüm bunlarla yetinmeyen Ermenistan bu yılın Temmuz ayında Azerbaycan’ın Uluslararası tanımlanan sınırlarını Tovuz rayonundan pozdu ve orada yaşayan insanları katletmeye çalışdi. Makset ise yeni Azerbaycan topraklarını isqal etmek ve Azerbaycan’ın boru kemerlerinin gecdiği bu toprakları ele geçirib de, Azerbaycan’ın dünya pazarına çıkardığı petrol ve gazının ihracını durdurmak ve güçlenmekte olan Azerbaycan iktisadi potensialını çöktürmekti. Tabiki,Azerbaycan buna izin vermedi ve Ermenistan’ın yeni ıskalının karşısını aldı. 27 Eylül sabah saatlerinde ise Ermenistan yeniden Azerbaycan sınırlarına saldırı düzenledi ve Azerbaycan asgerleri de dahil Azerbaycan’ın sivil nüfusuna saldırdı ve bölgedeki sivil insanlarımızı katlettiler ve o günden bu güne Ermenistan Kafkasya’da gerginliği artırmakta devam ediyor ve bu gün Azerbaycan askeri öz topraklarında ıskalci Ermenistan ordusuyla dövüşüyor.Yani bölgede gerginlik ve savaş başlatan yalnız isqalci Ermenistan ordusudur.
Turkish Press News: Yukarı Karabağ konusunda AB Minsk üçlüsü Rusya ,ABD ve Fransa yıllardır araştırmalar yapıyor ve bu sorunu halletmeye çalışıyor.Bu konuda geçen sürede hangi gelişmeler yaşandı ?
Leyla Şah: AB ve Minsk grüpü sırf Yukarı Karabağ sorununu halletmek için yapıldı ve geçen sürede sürekli her iki devletle sulh konusunda danışıklar yapıldı bazı hall konusunda bazı prensipler kabul edildi amma Ermenistan bunları kabul etmedi.Her zaman bir behaneyle danışıklardan kaçtı ve ara-sıra sınırlarda ateşkesi bozarak gerginlik yaşatdı.Oysa Azerbaycan 30 yıla yakın bir sürede yalnız ve yalnız sulhle öz topraklarını geri almaya çalıştı. Herkese malum olduğu gibi Ermenistan siyasi rehberliği uzun yıllardır ki, Yukarı Karabağ’ı bizzat isqal eden insanlardı ve onlar danışıklar için hiç bir çözüm aramıyorlardı. Bunun yanı sıra ise sulh danışıklarından kaçıyorlardı. Devrim sonrası Ermenistan’da son iki yıllık sürede kurulan yeni siyasi hakimiyyet ise sulh danışıklarına nokta koydu ve Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan her kese söyledi ki, “Karabağ Ermenistan`dır” ve nokta. Onun bu açıklaması ise AB ve diğer kurumların yıllardır apardığı sulh danışıklarına ve çabalarına da bizzat nokta koymuş oldu.
Turkish Press News: Ermenistan tarafı Azerbaycan’ın onlarla yalnız vuruşmadığını ve Türkiye’nin de bu savaşa dahil olduğunu söylüyor. Bu konuda ne söyleyebilirsiniz?
Leyla Şah: Türkiye Azerbaycan’la kardeş bir devletdır ve bunun yanı sıra her zaman adelete ve hakka destek olan bir devletdır.Sövet İttifakı dağıldığı dönemde Türkiye Azerbaycan ve Ermenistan’ın özgürlüğünü tanıyan ilk devlet oldu. Bunla da, yeni kurulmuş özgür devletlere destek mesajını iletti. Yani ilk yıllarda Türkiye’nin Ermenistan’la hiç bir sorunu olmadı, eğer olsaydı onun özgürlüğünü tanımazdı.Eğer bu gün Ermenistan tarfi Türkiye’yi günahlandırıyorsa ve ya düşman gibi görüyorsa, dönüp de özgürlüklerinin tanındığı ilk yıllara baksın.Daha sonraki yıllarda ise Ermenistan Azerbaycan toprağını isqal ettikden sonra Türkiye Ermenistan’la sınırlarını kapadı. Bunun da başlıca sebebi Ermenistan’ı isqalci siyasetden çekindirmekti. Bunun yanı sıra Ermenistan’ın Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yalan üzerine kurulmuş soykırım iddiaları var ve bu iddia bu gün de devam ediyor. Azerbaycan’a verdiği desteğe gelince ise Türkiye her zaman savaşın ve ıskalın bitmesinin sulh ve dostluğun tarafındadır. Türkiye bugün Azerbaycan’ın yanı sıra hakkı, hukuku destekliyor.Türkiye isqal ve savaş yaşanan tüm sorunların hakkın tecelli etmesi konusunda hal edilmesinin taraftarıdır. Çünkü en doğru siyaset hakkı desteklemekdir. Çünkü eninde sonunda haklı olan kazanıyor.İsqalci Ermenistan siyasi rejimi ise Türkiye’nin de ismini bu savaşa katarak uluslararası dünyanı aldatmaya ve dünyanın dikkatini Türkiye’ye yönelderek suçlu durumundan yayınmaya çalışıyor.Çünkü Türkiye bugün dünyanın en güçlü ülkelerinden biridir ve savaşta Türkiye’nin ismini kullandığı zaman tüm dünya devletlerinin dikkati. Ermenistan’a değil de, Türkiye’ye yönelicektir.Azerbaycan Cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev’in söylediyi gibi savaşta iki taraf var: Ermenistan ve Azerbaycan.Bugün Azerbaycan askeri canı ve kanıyla isgalci Ermenistan ordusuyla öz toprağında mücadile ve savaş gösteriyor.
Turkish Press News: Azerbaycan ve Ermenistan Sovyetler Birliği’ne üye olan iki komşu ülke uzun yıllar birlikte yaşadı ve o zamanlar her iki halkın güzel dostlukları varmış. Ne oldu da Ermenistan özgürlük kazandıktan sonra Azerbaycan’a karşı isgal girişimi yaptı?
Leyla Şah: Doğru söylediniz uzun yıllar birlikte yaşadık ve Azerbaycan hayırsever ve misafirperver bir ülke olduğu için yaşam için Karabağ’a göç eden Ermenilere en güzel yerlerini verip de bir kere bile gözün üzerinde kaşın var demedi. Yani Azeri Türk halkı herkesi dost bildiği için evine ve toprağına aldığı insanlardan hiç bir zaman hesap sormadı, tehlike beklemedi.Ermenilerin ise yıllar sonra Azerbaycan’a olan arazi iddaları artdı bu devlet siyasetine döndü ve bugün halletmeye çalışdiğimiz bu durum yaşandı. Özgürlük kazandığımız ilk yıllarda ise Azerbaycan ekonomisi hiç iyi değildi. Petrol ve gazımızı ne yazık ki dünya pazarına çıkaramıyorduk.
Ülke dahilinde siyasi sahnede bir çok sorunlar vardı ve insanlar kime güveneceklerini bilmiyorlardı. Ekmek bulmak bile zor hala gelmişti.Bu yüzden Azerbaycan, Yukarı Karabağ savaşında Ermenistan’a yenildi. Bunlardan yararlanan Ermenistan kan dökerek, silah zoruyla Yukarı Karabağ’ı isqal edip oradaki Azerbaycanlıların o topraklardan bir milyonunu sürgün etti, bazılarını öldürdü, bazılarını ise esir etti. Yani sorunuzun net cevapı budur: Yıllardır komşu deyip de ekmeğini yediği bir ülkenin güçsüzlüğünü görüp toprağını isqal etti. İsqalci siyaset yer üzerinden silinmeli ve isqalci durdurulmalıdır, çünkü bugün bu siyaset bize karşı yapıldıysa öbür gün diğer komşulara da yapılabilir. Bugün Azerbaycan ekonomisi çok iyi durumda. 1993 yılında Azerbaycan halkı birleşerek rahmetli Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’i Devlet Basçısı secdi. Bugünkü Azerbaycan Devleti’nin mimarı da odur. Haydar Aliyev, hakimiyyete geldiği ilk günlerden ülkemiz dahilinde olan maddi sorunları çözdü ve refahı yükseltti. Azerbaycan petrolünü dünya pazarına çıkarmayı başardı.Ülkenin siyasi hayatında iyi gelişmeler yaşandı ve dünya ülkeleri arasında ülkemiz tanınmaya başladı. Bunun yanı sıra liderimiz Haydar Aliyev, Yukarı Karabağ ıskalını tüm dunyaya duyurdu ve bir çok dünya ülkeleri Ermenistan’ı ıskalci gibi tanıdılar. Dost Pakistan’da dahil, bazı ülkeler şu ana kadar Ermenistan’ı devlet gibi tanımıyor.2003 yılında şimdiki Cumhurbaşkanımız İlham Aliyev devlet başkanı seçildi. Turizm ve diğer sektörlerde ülkemiz inanılmaz başarı yakaladı ve bunu da sayın İlham Aliyev’in doğru siyaseti ile kazandık ve 17 yıldır sayın Cumhurbaşkanımız sulh yolu ile Yukarı Karabağ sorununu çözmeye çalıştı ,yine de Ermenistan sulhu kabullenmedi.
Turkish Press News: Ermenistan, uzun yıllardır bu problemin yalnız Yukarı Karabağ’da yaşayan Azeri ve Ermenilerin kendi arasında olduğunu söylüyor ve Karabağ’a özgürlük verilmesini destekliyor.Yani bu bölgedeki problemi Ermenistan’dan ayırmaya çalışıyor.Bu konuda ne söyleyebilirsiniz?
Leyla Şah: Eğer sorun hakketen Yukarı Karabağ’da yaşayan Azeri ve Ermeniler arasında olsaydı şu an siz de, ben de mikrofonlerimizi elimize alıp ta Karabağ’a gider ve oradaki Azerilere problemin ne olduğunu sorardık. Amma ne yazık ki, şu an Yukarı Karabağ’da bir tane bile olsun Azeri yok.Yukarı Karabağ’da yaşayan Azeri ve Ermeniler arasında sorun olması için şu an orada Azerilerin de yaşaması gerekmez mi? Peki şu an orda bir tane bile Azerbaycan vatandaşı yoksa demek ki, sorunun tek sebebi Ermenistan’dır.Eğer Ermenistan sulhu destekleseydi en azı orada Azerilerin de yaşamasına izin verirdi .Azerbaycanlıları yukarı Karabağ’dan kovmadan sorunları halletmeye çalışırdı. Amma ne yazık ki izin vermedi.
Turkish Press News: Siz nasıl düşünüyorsunuz bu savaş sonunda Azerbaycan, Yukarı Karabağ’ı kazanırsa orada olan Ermenilerin Azerilerle birlikte yaşamasına izin verir mi?
Leyla Şah: Azerbaycan Cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev’in son çıkışına bakarsak şöyle bir cümle söyledi: “Bizim Ermeni halkıyla hiç bir sorunumuz yok.Bizim tek sorunumuz şu anki isqalci Ermeni siyasi hakimiyyetiyledir.” Azerbaycan’ın devlet siyaseti her zaman dostluk ve barış üzerinde kuruldu ve ben kendi adımdan söyleyebilirim ki, benim devletim hiç zaman etnik temizleme siyaseti sürmedi ve sürmez de. Eğer tarihen orada yaşayan Ermeniler varsa Azerbaycan Devleti dahilinde barış ve huzur içinde kalarak yaşamaya devam ederlerse, bence Azerbaycan tarafı bunu her zaman anlayışla karşılar ve onları kendi vatandaşı gibi kabullenir. Eğer biz de Ermeniler gibi aldığımız topraklardan orada yaşayan sivil ve günahsız insanları yani Ermenileri kovarsak, kaçkin ve ya göçkun yaparsak o zaman şimdiki Ermenistan’ın siyasetini yürütmüş oluruz. Amma biz Azerbaycan’ız. Silaha ve işgale değil de, Üç renkli ay yıldızlı bayrağımıza ve hakka sarılıp yaşayan, tarihin derinliklerinden süzülüp de bu günlere kadar gelen özgür ve bağımsız Azerbaycan’ız. Bugün için ise hepimiz Karabağ, Karabağ ise Azerbaycandır! Aziz şehitlerimizin ruhu şad olsun gazilerimiz var olsun. İnşAllah Karabağ azat olunacak bu sefer.
Turkish Press News
www.yenicag.info