Yeni Çağ Media Qrupu
Bugün Kazakistan`ın kurucu Cumhurbaşkanı, Elbaşı Nursultan Nazarbayev`in 81. doğum günü.
Kazakistan kurucu Cumhurbaşkanı, Elbaşı Nursultan Nazarbayev, 6 Temmuz 1940’ta Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin başkenti Almatı yakınlarındaki kırsal bir kasaba olan Çemolgan’da dünyaya geldi. Babası, 1930’larda Josef Stalin’in kollektifleştirme politikası sırasında ailenin tarım arazisine el konana kadar zengin bir aile için çalışan fakir bir işçiydi. Aile İslam dininin Sünnilik mezhebine mensuptu.
II. Dünya Savaşı sonunda aile Çemolgan’a döndü ve Nursultan Nazarbayev Rusça öğrenmeye başladı. Okuldaki başarıları nedeniyle Kaskelen’deki yatılı bir okula gönderildi. Okuldan ayrıldıktan sonra Nazarbayev, Temirtau’daki Karağandı Çelik Fabrikası’nda devlet tarafından finanse edilen bir yıllık burs aldı. Yirmi yaşına geldiğinde, yüksek fırında “inanılmaz derecede ağır ve tehlikeli işler” yaparak nispeten iyi bir ücret kazanıyordu.
Nazarbayev Sovyetler Birliği Komünist Partisi’ne 1962’de katıldı ve Genç Komünist Ligi’nin (Komsomol) önde gelen bir üyesi oldu. 1972 yılında Karaganda Metalurji Kombinat Komünist Parti Komitesi sekreterliğine atandı ve dört yıl sonra Karaganda Bölgesel Parti Komitesi İkinci Sekreteri oldu.
Bürokrat olarak Nazarbayev, yasal meseleleri, lojistik sorunları ve endüstriyel anlaşmazlıkları ele alıp bireysel sorunları çözmek için işçilerle görüştü. Daha sonra “sermaye yatırımının merkezi tahsisi ve fonların dağıtımı” altyapısının zayıf olduğu, işçilerin moralsizleştirildiği, çok çalıştıkları ve merkezi olarak belirlenen hedeflerin gerçekçi olmadığı anlamına geldiğini yazdı; demir-çelik tesisinin sorunlarını bir bütün olarak Sovyetler Birliği için bir mikro kozmos olarak gördü.
Nursultan Nazarbayev 1979 yılında Kazakistan Komünist Partisi’nin MK Sekreteri oldu. 1984’te Kazakistan Sovyet Yönetimi Bakanlar Kurulu Başkanlığı’nda bulundu. 1989’da Kazakistan Komünist Partisi Genel Başkanlığı’na seçildi.
Nazarbayev, bağımsızlığın hemen ardından yapılan seçimlerle cumhurbaşkanı seçildi.
İlk işi, Çin sınırı yakınlarında bulunan Semey’deki nükleer deneme sahasını kapatmak oldu.
Sovyetler Birliği’nin nükleer mirasını reddetmesi, izleyeceği barışçı dış politikanın işaretiydi.
Kazakistan bu sayede; Rusya, Çin ve Batı arasında dengeli bir ilişki kurdu.
Nazarbayev’in 28 yıllık iktidarı süresince önceliği, zengin yeraltı kaynaklarının ekonomik kalkınma için kullanılmasıydı.
Bunun için Sovyet dönemindeki planlı ekonomiden pazar ekonomisine geçişi sağlayan yapısal reformlara imza attı.
1993’te ülkenin ilk anayasasıyla beraber milli para birimi Tenge de tedavüle çıkarıldı.
İzlenen başarılı strateji sayesinde ülke ekonomisi son 30 yılda 15 kat büyüdü.
Kazakistan artık Avrasya’nın parlayan yıldızı.
Ancak Nazarbayev için ekonomik kalkınma tek başına yeterli değildi.
Nazarbayev, Kazakistan için iki temel strateji belirledi. Önceliği ekonomik kalkınma ve kendi ayakları üzerinde duran bir ülkeydi. Bir diğer hedefi ise kurulan ulus devlete has bir milli kimlik inşa etmekti, bir başka deyişle Kazak kimliğini yeniden tanımlamaktı.
Sovyetler Birliği döneminde yok sayılan Kazak tarihi, Nazarbayev’in izlediği eğitim ve kültür politikası çerçevesinde yeniden yazıldı.
Ders kitapları baştan aşağı yenilendi, Kazak halkına kendi tarihini anlatan sayısız proje hayata geçirildi.
İzlenen kültür politikasıyla Rusça’nın ülkedeki hegemonyası da sona erdi.
Uzun bir hazırlık döneminden sonra, Latin alfabesine geçiş süreci de geçtiğimiz yıl resmen başladı.
Kazakistan Nazarbayev döneminde köklü bir değişim yaşadı. Öyle ki başkent bile değişti. Astana sıfırdan inşa edildi. Nazarbayev görevi bırakınca da kentin adı Nur-Sultan olarak değiştirildi.
Nazarbayev, Türkiye ve Türkiye dünyasına verdiği önemle de akıllarda yer etti.
Bu nedenle Türk dünyasının “aksakalı” olarak anılmaya devam ediyor.
“Elbaşı” yani “ulusun ebedi lideri” unvanına sahip Nazarbayev’in görev süresi 2020 yılında sona erecekti.
Ancak 2020’yi beklemedin ve istifa etti. Görevi neden bıraktığını ise Kazak halkına şu sözlerle duyurdu:
“Bağımsız Kazakistan’ın kurucusu olarak önümdeki görevim, yeni nesil liderlerin gelmesini sağlamaktır”
Nursultan Nazarbayev halen Kazakistan Güvenlik Konseyi Başkanı, Nur Otan Partisi Genel Başkanı ve Anayasa Komitesi üyesi olarak ülkesine hizmet etmeye devam ediyor.
www.yenicag.info
