Aytek Yusifsoy
ABD 6’ncı Filosunun eski komutanı Amiral James Foggo’nun Amerikan savaş gemilerinin Karadeniz’de dört ay kalabileceğine dair sözleri Rusya’da yankı buldu. Moskova, Amerikan yaklaşımına tepki gösterdi.
Rusya-ABD arasındaki Ukrayna krizi ve Rusya’nın Kırım’ı ilhakının ardından, Karadeniz NATO ve Rusya için yeni bir gerilim alanı oldu.
2014 yılından bu yana Rusya Karadeniz’e, taarruz uçakları, ek savaş gemileri, yeni füze sistemleri, 400 kilometre menzilli S-400 füzeleri yerleştirdi. Buna karşılık ABD de, Romanya’nın Karadeniz kıyısındaki Köstence Limanı’ndaki, Mihail Kogalniceanu Hava Üssü’nde Amerikan askerlerinin sayısını artırdı.
ABD, Rusya’nın itirazına rağmen, Romanya’daki füze savunma kalkanını aktif hale getirdi. ABD’nin yenilenen radar sistemine ve SM-2 füzesavarlarına 800 milyon dolar harcadığı belirtildi. Son olarak, ABD’nin son 20 yılın en büyük sevkıyatını NATO’nun doğu sınırına yapacağı açıklandı.
Askeri lojistiğin yanı sıra 4 bin ABD askerinin de şubat ayı başında Polonya, Baltık ülkeleri, Bulgaristan, Romanya ve Almanya’ya konuşlanması bekleniyor. NATO da bu kapsamda Polonya ve Baltık ülkelerinde dönüşümlü olarak 4 uluslararası tabur konuşlandıracak.
Ancak bununla ilgili karar henüz alınmadı. 15-16 Şubat’ta yapılacak NATO Savunma Bakanları Zirvesi’nde konu gündeme gelecek.Karadeniz’de böylesine bir gerilim yaşanırken, Türkiye’nin ABD ve Rusya arasında nasıl bir politika geliştireceğini araştırdı.
KARADENİZ İÇİN YENİ BÖLGESEL İNİSİYATİF
Üst düzey diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Türkiye NATO ve Rusya’nın Karadeniz’de artan geriliminden rahatsız.
Türkiye, bir yandan güçlü bir NATO ülkesi olarak, bir yandan da Rusya ile yeni ve güçlü ilişkiler kurduğundan, bu gerilimin güvenlik tehditlerini artıracağını düşünüyor.Bu çerçevede, Türkiye’nin, Karadeniz’e kıyıdaş ülkelerle bölgede yeni bir inisiyatif başlatması gündemde.
Bu inisiyatif, başta Romanya ve Bulgaristan olmak üzere, hem Karadeniz’deki ülkelerin koordinasyonunu sağlamak hem de olası gerilimi önlemek için kapsamlı işbirliğini içeriyor. Ancak bu inisiyatifte Rusya dışlanmayacak. Rusya isterse inisiyatife dahil olabilecek.
NATO KAYNAKLARI: RUSYA’NIN VARLIĞI 4-5 KAT ARTTI
NATO da Karadeniz’deki caydırıcılığını artırmak için bir yol haritası hazırladı. NATO kaynaklarına göre, Ukrayna krizi ve Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi Karadeniz’de yeni bir döneme girildiğinin de işareti olarak değerlendirildi.
NATO kaynakları, Rusya’nın Karadeniz’deki varlığının 4-5 kat arttığını belirterek buna tepkisiz kalınamayacağını da vurguladı.
CAYDIRICILIK İÇİN ATILACAK ADIMLAR
NATO kaynakları, Rusya’ya karşı caydırıcılığın artırılması gerektiğini söyledi. Kaynaklar, NATO’nun, kıyıdaş ülkelere liman ziyaretlerini, ortak tatbikatlarını artırarak Karadeniz’deki varlığını ve caydırıcılığı güçlendireceğini kaydetti.
MONTRÖ HASSASİYETİ
Türkiye , uzun zamandır kusursuz bir şekilde uygulanan Montrö anlaşmasının hiçbir şekilde delinmesini istemiyor. Tansiyon ne kadar artarsa artsın, Montrö’ye bağlılık birinci öncelik olacak.
Kaynaklar, bir taraftan caydırıcılık sağlanırken, NATO’nun Karadeniz’de Rusya ile gerilimi daha da artıracak gerilimlere sebebiyet vermeyeceğini vurguladı.
KEİ BAŞKANI TÜRKİYE’NİN HEDEFLERİ
Türkiye, 1 Ocak’tan bu yana altı ay süreyle, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün (KEİ) başkanı konumunda.
Türkiye, 1 Ocak’tan bu yana altı ay süreyle, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün (KEİ) başkanı konumunda. Türkiye, dönem başkanlığı süresince KEİ’de reform sürecine gidilmesi ve örgütün daha etkin, verimli ve sonuç odaklı çalışması yönünde çaba sarf edileceğini açıklamıştı.
Kaynaklar, Türkiye’nin Karadeniz’deki gerilimi önlemek için KEİ içinde de inisiyatif almasının gündemde olduğunu söyledi.
Tr.Yeniçağ.Az
www.yenicag.info
