Aytek Yusifsoy
Türkiye’de büyük ölçekli Anayasa reformlarını öngören referandum yapılacak.
Yeniçağ.Ru’nun haberine göre, Türkiye Cumhuriyeti Anayasa değişikliği merkezi yönetimin güçlendirilmesi ve Cumhurbaşkanının yetkilerinin artırılmasını öngörüyor. Bu da hakim siyasi güce halkın kontrolü olmayan farklı yönetim alanlarında dış kuvvetlerin içişlerine müdahale imkanlarını önlemek imkanı kazandıracak.
3 Ocak tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi ülkenin parlamento sisteminden cumhurbaşkanlığı sistemine geçidini öngören Anayasa değişikliklerini kabul etti. Bundan sonra Türkiye nisanda gerçekleşecek Anayasa referandumuna hazırlanmaya başladı. Bu, Türkiye’nin cumhuriyet tarihinde sayca yedinci referandumu olacaktır. Referandumun sonuçlarını ise bilhassa Türk halkının iradesi belirleyecek.
Şimdi bakalım, Türkiye Anayasasına önerilen değişikliklerde neler öngörülüyor?
Türkiye’de cumhurbaşkanlığı sistemine geçidi öngören Anayasa reformu önerisini veren iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisidir (AKP). Halkın onaylayacağı taktirde Anayasa değişiklikleri 2019 yılında yürürlüğe girecek ve bundan sonra yetkileri artacak olan Cumhurbaşkanı kendi yardımcılarını, bakanları ve diğer yüksek vazifelere adaylarını belirleyecek. Bundan sonra Bakanlar Kurulu ile ilgili tüm kararlar Cumhurbaşkanı tarafından alınacak. Mevcut sistemden farklı olarak değiştirilecek Anayasa cumhurbaşkanına siyasi parti üyesi olma hakkını garantiliyor. Cumhurbaşkanı yeni yetkilerle ülkede olağanüstü hal ilan edebilecek, bakanları tayin edebilecek ve ya görevden alabilecek, Meclisi fes edebilecek.
Bundan başka, Erdoğan 2029 yılına kadar görevine devam edebilir. Bu zaman o 2019 yılında ortadan kaldırılacak olan Başbakan vazifesini de üstlenmiş olacak. Anayasa reformunun gerçekleşeceği taktirde Meclis üyelerinin sayısı da 550’den 600’e çıkarılacak. Meclise seçilmek için yaş 25’den 18’e indirilecek.
Ancak Türkiye’deki esas siyasi güçlerin Anayasa reformuna yönelik görüşü ayni değil. Bu öneri AKP ile Milliyetçi Haraket Partisi (MHP) tarafından desteklenmektedir. Ayrıca bir çok analistler Türkiye’de Cumhurbaşkanı yardımcısı vazifesine MHP lideri Devlet Bahçelinin atanacağını iddia ediyorlar. Ana muhalefet Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Kürt yanlısı Halkların Demokrasi Partisi (HDP) Anayasa reformuna karşı çıkarak Erdoğan’ı otoriter rejim oluşturmakta ittiham etmektedirler.
Türkiye kanunlarına göre, ülkenin Anayasasının değiştirilmesini öngören referandumun yapılması için Meclis üyelerinden üçte ikisinin – en az 330 milletvekilinin oyu gerekiyor. Erdoğanın Anayasa reform paketi ise Mecliste 339 milletvekilinin oyunu alarak referandumun yolunu açmış oldu.
Türkiye’de yapılacak referandum süreci ülke haricinde de büyük ilgi ile izlenmektedir. Bu günlerde Türkiye’yi ziyaret eden Almanya Şansölyesi Angela Merkel referandumu izlemek için AGİT’ten gözlemcilerin davet olunmasının gerektiğini belirtmişti.
Türk halkının referandumda “Evet” söyleyeceği taktirde, ülkede 2019 yılına kadar geçiş dönemi uygulanacak. Erdoğan ise referandumdan hemen sonra AKP saflarına dahil olabilir. Ayrıca, 2019 yılında Türkiye’de Cumhurbaşkanı, Meclis ve yerel seçimlerin geçirileceği de bekleniyor.
Tr.Yeniçağ.Az
www.yenicag.info
