Aytek Yusifsoy
Sosyal Skor Sistemi ile Çin vatandaşlarını izlemeye hazırlanıyor. Çin, adeta “günah” ve “sevap”ını yazarak vatandaşına çeşitli ayrıcalıklar tanıyacak.
Çin şimdilerde yeni bir uygulamanın hazırlığını yapıyor. İlk olarak Jiangu bölgesinde gönüllülere 7 yıldır uygulanan, Çinliler tarafından da “Big Data Projesi” olarak anılan “Sosyal Skor Sistemi”, 2020’de zorunlu olarak yürürlüğe girecek. Sistemi, olumlu ve olumsuz yönleriyle sizler için değerlendirdik.
Çin, adeta insanların ‘iyi’ ve ‘kötü’ her şeyini kayıt altına alacak bu sistem ile vatandaşlarının yaşadığı hayatı inceleyerek puanlandıracak. Toplumdaki insanları çeşitli kategorilere bölerek ‘iyi’ ve ‘kötü’yü ayıracak.
PUANI DÜŞÜK OLANLARIN EVLENMELERİ ZORLAŞACAK
Bir nevi insanları ‘fişleyecek’ olan bu sistem, puanı yüksek olan Çinli vatandaşlara iş bulma, çeşitli organizasyonlarda öncelik verme gibi konularda kolaylık sağlarken puanları düşük olan vatandaşların ise evlenmelerini bile zorlaştıracak.
“İNSANLAR KONTROL ALTINA ALINACAK, ÖZGÜRLÜKLERİ KISITLANACAK”
Söz konusu uygulamayı yeniakit.com.tr’ye değerlendiren İnsan Hakları Savunucuları Derneği Başkanı Ali Akbaş, böyle bir uygulamanın toplumda problemler doğurabileceğini ve insanların özgürlüğünün elinden alındığını kaydetti.
İnsanların kontrol altına alınmak istediğini söyleyen Ali Akbaş, “Özgürlüğü kısıtlamaya yönelik bir adımdır. İnsanları kontrol altına almaya yönelik bir uygulamadır. İnsanlar bu uygulamayla aile içine kadar kontrol altına alınacak demektir.” ifadelerini kullandı.
Medya ve sosyal medya aracılığıyla insanların kontrol edilmeye çalışıldığını vurgulayan Akbaş, “İnsanlar zaten kontrol edilmeye çalışılıyor. Ayrıca telefona bu tür bir uygulama ile birçok bilgiye ulaşıp kişileri kontrol edecekler. Böylece özgürlükler de kısıtlanacak.” dedi.
“İNSANLAR UYGULAMAYI ALDATMAYA YÖNELECEK”
Toplumun sosyolojik ve psikolojik olarak çökeceğini ve kendini kandırmaya itilebileceğini belirten Akbaş, “İnsanlar uygulamayı yanıltacak girişimlerde de bulunabilirler. Yalan yanlış şeylerle ayrıcalıklara kavuşmak isteyecekler. Böylece insanlar birbirlerini de aldatabilirler. Bu uygulama ile insanların özgürlükleri ellerinden alınırken ileri bir boyuta taşınması halinde toplumda daha da büyük problemler ortaya çıkabilir.” diye konuştu.
ÇİNLİ VATANDAŞLAR UYGULAMADAN MEMNUN
Sistemin hacker veya çeşitli yöntemlerle aldatılması kuşku uyandırsa da Çinli vatandaşların memnun olması dikkat çekti.
Çinli vatandaşların uygulamadan memnun olduğunu dile getiren Shanghai Jiaotong Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Türk vatandaşı doktora öğrencisi Onur Büyükmehmetoğlu söz konusu uygulamanın ülkede nasıl karşılandığını değerlendirerek “Çinlilere uygulamadan memnun. Hızlı ve pratik bir yaşam anlayışı gün geçtikçe artıyor” ifadesinde bulundu.
“BÜYÜK BİR PROJE”
Sosyal Skor Sistemi’ni yeniakit.com.tr’ye değerlendiren Çinli vatandaşlar ise uygulamanın büyük bir proje olduğunu ifade etti.
Shanghai Jiaotong Üniversitesi Hukuk Fakültesi yüksek lisans öğrencisi Harry Wei, “Sosyal Skor Sitemi”nin özgürlükleri kısıtlamadığını söyledi.
Wei, “Tüm Çinlilerin bu projeye uyum sağlayacağını düşünüyorum. Sosyal Skor Sistemi büyük bir proje. İş dünyası ve internetten alışveriş yapan insanlar için de kolaylık sağlayacak. Özgürlüklerimiz kesinlikle kısıtlamayacak, bunun bir uygulama olduğunu ve isteyen kişilerin kullanacak” şeklinde konuştu.
“ÇİN ÖZGÜR BİR ÜLKE”
Shanghai Jiaotong Üniversitesi Ekonomi Bölümü yüksek lisans öğrencisi Huangxin ise “Çin, özgür bir ülke. Bugünün yaşantısında insanlar zaten birbirlerinin ne yaptıklarını, ne yediklerini, nerede gezdiklerini biliyor. ‘Big Data Projesi’nin insanların hayatını daha da kolaylaştıracak. Kısacası gelecek geliyor.” ifadelerini kullandı.
Nurullah Alpay
Yeni Akıt
www.yenicag.info
