Aytek Yusifsoy
Tayvan lideri Tsai Ing-wen, Çin’e tarihte yaşananları geride bırakıp “yeni bir dönem” açma çağrısı yaptı.
Başkent Taipei’deki liderlik ofisi tarafından paylaşılan 5 Ocak’ta yazılmış mektupta “Ayrı idarelere sahip olan boğazın iki yakasındaki (Çin ana karası ve Tayvan) halkların mevcut durumda barışçıl ve istikrarlı bir hayat sürdüğüne” dikkati çeken Tsai, Pekin yönetimine “barışçıl diyaloğu” sürdürme çağrısında bulundu.
Tsai, Papa Franciscus’a yazdığı mektubunda ayrıca “Çin etnik dünyasının ilk kadın lideri olarak sizden ilham alıyorum ve kendimi iki boğaz ilişkilerinde eskiyi geride bırakıp yeni bir dönem açmaya adayacağım.” ifadesini kullandı.
ABD Başkanlık görevini devralmaya hazırlanan Donald Trump, geçen ay diplomatik teamüllere aykırı olarak Tayvan lideri Tsai Ing-wen ile doğrudan telefon görüşmesi yapmıştı. Çin, Trump’ın, ABD’nin 1979 yılından bu yana Pekin yönetimini Çin halkının tek meşru temsilcisi olarak tanıma yönünde izlediği politikayı eleştirmesinden kaygı duyulduğunu vurgulamıştı. Tsai’ın Trump’ı aramasını “Küçük bir hile” olarak niteleyen Pekin yönetimi ile Taipei arasındaki gerilim tırmanmıştı.
Pekin hükümeti, Trump’ın “Tek Çin Politikasının pazarlığa açık olduğu” ifadesine de sert tepki göstermiş ve “Dünyada sadece tek Çin var. Tayvan sorunu müzakere edilemez.” cevabını vermişti.
Ülkenin ilk uçak gemisi olan “Lioaning”, geçen hafta Güney Çin Denizi’nde katıldığı askeri tatbikattan dönerken Tayvan boğazından geçmiş, Taipei yönetimi bunun üzerine boğazın karşı tarafına ordu güçlerini konuşlandırmıştı.
Çin Dışişleri Bakanlığı, Washington’a Trump’ın yemin töreninde Tayvan’dan hiçbir resmi heyetin kabul edilmemesi uyarısını yaparak, Taipei’yi “Çin-ABD ilişkilerine zarar verme amacı gütmekle” suçlamıştı.
Çin’de 1949’da Mao Zıdong’un iktidara gelmesi üzerine bazı hükümet üyeleri, Tayvan’a kaçarak adada bağımsızlık ilan etmiş ve milliyetçi Çin olarak da adlandırdıkları Tayvan’ı kurmuşlardı. Ancak Çin, Tayvan’ın bağımsızlığını kabul etmemiş ve bu adanın gerektiğinde askeri güç kullanarak alınacak bir eyaleti olduğunu savunmuştu. Tayvan’ı sadece 22 ülke tanıyor. Vatikan da halen ada ile diplomatik ilişkilerini sürdürüyor.
Tr.Yeniçağ.Az
www.yenicag.info